DESTANLARDA ESKİ TÜRK KÜLTLERİ ve İSLAM (“MANAS DESTANI” ÖRNEĞİ)

Authors : Abdülselam ARVAS

Pages : 1-11

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2016-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Türk dünyası için çok önemli bir eser olan Kırgızların “Manas Destanı” üzerine bir inceleme yapılmıştır. İncelemede destanın Radloff, Orozbakov ve Karalayev gibi üç varyantı temel alınmıştır.   Destanlar zaman içerisinde zamana, mekâna ve anlatıcıya bağlı olarak bünyelerine yeni unsurlar alabilmektedir. Bu husus, “Manas Destanı”nında da gözlemlenmektedir. Nitekim “Manas Destanı”nda Türklerin eski kültlerinden olan tözler ervaha dönüşmüştür. Yine destanda boy ataları, dinî kimliği olan kişiliklere evirilmiştir. Çok eski bir gelenek olan ölüye yemek verme ise yerini İslami bir veçhe kazanan aş törenine bırakmıştır. Bu araştırmada söz konusu unsurlardan eski Türk inançlarına ait “atalar kültü” gibi eski ananelerin değişik biçimlerine ve bunların İslamileşmesine dikkat çekmeye çalışılmıştır. Kısaca bu makalenin amacı “Manas Destanı”nda yer alan Eski Türk kültlerinden bazılarını ele almak ve bunların destanda İslamî hâle dönüşüp dönüşmediğini ortaya koymaktır.
Keywords : Türkler, İslam, kült, Manas, destan