Van Küresin Ağzında Organ İsimleriyle Kurulan Deyimler

Authors : Hami AKMAN

Pages : 150-169

Doi:10.53586/susbid.1261481

View : 44 | Download : 34

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Kalıplaşmış söz dizileri olan deyimler, anlatıma bir incelik, ahenk ve güç katar; duyguyu, düşünceyi uzun cümlelerle anlatmak yerine daha az kelimeyle anlatma imkânı sağlar. Batı Türkçesinin önemli bir kolunu oluşturan Türkiye Türkçesi, bugün sadece ölçünlü dildeki deyim varlığıyla değil, aynı zamanda ağızlarındaki deyimleriyle de bir zenginlik arz etmektedir. Bu çalışmada Van Küresin ağzında yer alan organ isimleriyle kurulan deyimler ele alınmıştır. Çalışmada organ isimleriyle kurulan 272 adet deyim tespit edilmiştir. Bu sayının; 21 tanesini ağız kelimesiyle, 22 tanesini baş kelimesiyle, 8 tanesini boyun kelimesiyle, 9 tanesini burun kelimesiyle, 12 tanesini dil kelimesiyle, 21 tanesini el kelimesiyle, 21 tanesini eyaẖ “ayak” kelimesiyle, 26 tanesini göz kelimesiyle, 8 tanesini iç kelimesiyle ve 9 tanesini üz “yüz” kelimesiyle kurulanlar oluştururken geriye kalan kullanımları da başka kelimelerle kurulanlar oluşturmuştur. Çalışma; giriş, ana metin ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş kısmı deyim nedir, Küresinliler kimdir sorularına ana hatlarıyla yanıt vermektedir. Daha sonra ve asıl kısımda bahsi geçen ağızdaki organ isimleriyle kurulan deyimler yer almaktadır. Sonuç kısmında ise deyimler hakkında sayısal veriler dikkate alınarak genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Keywords : Deyim, Türkçe, Türkiye Türkçesi, Teklifsiz Konuşma, Van Küresin Ağzı