DİJİTAL BELGESELİN KURUCU UNSURLARI BAĞLAMINDA ETKİLEŞİMLİ BELGESEL VE BELGESELCİ

Authors : Ersan OCAK

Pages : 5-42

Doi:10.32001/sinecine.1108627

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Belgesel sinema çevrelerinde dijital dönüş kabaca iki düzeyde kavranır. İlk düzeyde, belgesel üretim sürecindeki analog ortam ve aygıtlar yerlerini dijital ortam ve aygıtlara bırakır. En basit anlamıyla, televizüel ve sinematografik belgesel üretim süreci dijitalleşir. Belgesel çevrelerinde dijital dönüşün ikinci düzeyinde, içinde yaşadığımız zamanın dijital ortamının sunduğu yeni teknolojik olanaklarla, belgeselde yeni anlatım tarzları geliştirilir. Geleneksel doğrusal anlatının dışında, internet bağlantılı bilgisayar, tablet, cep telefonu üzerinde işleyen, doğrusal olmayan anlatı tarzına sahip, dijital etkileşimli belgeseller ortaya çıkar. Dijital dönüşün ikinci düzeyinde, dijital etkileşimli belgeseller üreten belgeselci, geleneksel doğrusal belgesel anlatısını üreten klasik belgesel sinemacıdan farklı bir belgeselcidir: İçinde yaşadığımız zamanın yeni ortamının ve aygıtlarının dijital olanakları içinden düşünen, tasarlayan ve üreten yeni bir belgeselci. İşte bu makalede, bu yeni belgesel anlatım tarzı ve bu tür belgeselleri üreten belgeselci eleştirel biçimde ele alınacak. İlk olarak, yapılacak esas tartışmanın bağlamını kurabilmek için, dijital etkileşimli belgesellerin kurucu unsurları tartışılacak. Bu belgesellerde dijital ortama özgü “etkileşimlilik” öne çıktığından ve dijital olmaları verili kabul edildiğinden, bu belgesellere kısaca “etkileşimli belgesel” insert ignore into journalissuearticles values(interactive documentary); deniyor. Bağlam kurucu bu ilk bölümde, kavramsal çerçeve örneklerle berraklaştırılmaya çalışılırken, etkileşimli belgeselin üretici ve tüketici özneleri arasındaki ilişkilerin nasıl yeniden biçimlendiği ele alınacak. İkinci bölümde ise, etkileşimli belgesel yapan belgeselcinin yaratıcı nitelikleri ve yeni rolü eleştirel biçimde tartışmaya açılacak.
Keywords : Dijital sinema, yeni medya, dijital belgesel, etkileşimli belgesel, belgeselci