METİN ERKSAN`IN ACI HAYAT`INDA ERKEKLİK İNŞA VE TEMSİL SÜREÇLERİ: MEHMET`İ NERMİN Mİ YIKTI YOKSA ERİL TAHAKKÜM MÜ?

Authors : Gözde AKTEPE

Pages : 151-177

Doi:10.32001/sinecine.1161107

View : 12 | Download : 13

Publication Date : 2023-04-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Anlatı sineması, toplumsal cinsiyet rollerinin üretimi ve izleyiciler tarafından pekiştirilmesi işlevlerini icra etmesi bağlamında, çift yönlü etkileşime sahip bir araçtır. Bu doğrultuda, içinde bulunduğu kültürün cinsiyetçi pratiklerini aksettirirken bir taraftan da inşa eder. Bugüne kadar cinsiyetin temsil ve inşası üzerine yapılan eleştirel çalışmalarda, anlatı sinemasındaki kadın temsillerinin oluşum süreçlerinin eksik ve saptırıcı olduğu tartışılırken erkeklik inşası ve erkek temsilinin doğruluğu üzerine derinlemesine bir eleştiri yapılmamıştır. Dolayısıyla, çözümün odak mercii, öncelikli olarak erkek temsilinin nasıl oluştuğu üzerine yoğunlaşmayı gerektirmekle birlikte, eril söylem pratikleri ile inşa edilen erkekliğin formalize edilmesinde etkili olan asıl unsurları gün yüzüne çıkarmaktır. Erkek, eril tahakkümün kurucusu mu yoksa taşıyıcısı mıdır? Diğerleri üzerinde iktidar kurmaya kodlanan erkeğe kim, kimler veya neler hangi gaye ile tahakküm kurmaktadır? Erkekler yalnızca birer özne mi yoksa aynı zamanda eril tahakküm tarafından üretilen birer nesne midir? Anlatı sinemasında koruyan ve denetleyen erkek ile korunan ve denetlenen kadın temsillerini, Türkiye’de de 1960\`lı yıllar Yeşilçam sinemasının melodram türü filmlerinde görmek mümkündür. Ana akım sinema içerisinde idealize edilen erkeklik temsilinin sorgulanması amacıyla çalışmanın örneklemi olarak dönemin melodram türü Acı Hayat insert ignore into journalissuearticles values(Metin Erksan, 1962); filmi seçilmiştir. Bu doğrultuda çalışma, başlıca anlatı kişisi Mehmet insert ignore into journalissuearticles values(Ayhan Işık); örneği ekseninde, erkeklik inşa ve temsil sürecini, Robert Brannon’un “masculinity scale” insert ignore into journalissuearticles values(erkeklik ölçeği); yöntemiyle irdeleyerek bu temsilin yaratımında gizlenmiş yönleri açığa çıkarmayı hedeflemektedir.
Keywords : Acı Hayat, Metin Erksan, eril tahakküm, toplumsal cinsiyet, erkekliğin inşası