Sosyal Bilgiler Alanında Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Üzerine Yapılan Tezlerin Değerlendirilmesi

Authors : Melis Akay Şahin

Pages : 131-163

View : 150 | Download : 142

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’deki sosyal bilgiler alanında toplumsal cinsiyet ve/veya kadın çalışmaları üzerine yapılan yüksek lisans-doktora tezlerinin genel özelliklerini ortaya koymayı hedeflediğinden bir içerik analizi çalışmasıdır. Çalışma, 2008-2023 yılları arasında 21 üniversitede yapılan 33 tezi kapsamaktadır. Çalışmaya ilişkin veriler, ‘sosyal bilgiler’ ile ‘toplumsal cinsiyet veya kadın’ başlıklı tezlerden oluşmaktadır. Bu tezlerin yıllara göre dağılımı, üniversitelere göre dağılımı, araştırmacı ve danışman özelliklerine göre dağılımı, araştırma yöntemlerine göre dağılımı, genel amaçlarının dağılımı, sonuçları ve önerileri incelenmiştir. Çalışmada ortaya çıkan sonuçlardan bazıları şu şekildedir: Türkiye’de sosyal bilgiler alanında toplumsal cinsiyet ve/veya kadın çalışmaları üzerine yapılan tezlerin gün geçtikçe arttığı ve çoğunlukla yüksek lisans tezlerinden üretildiği saptanmıştır. Tezlerin üniversitelere göre dağılımı açısından en fazla tezin Gazi ve Sinop Üniversitelerinde yapıldığı belirlenmiştir. Araştırma yöntemlerine göre dağılımı açısından da en çok nitel yöntemin kullanıldığı tespit edilmiştir. Tezlerin genel amaçlarının genellikle ders kitabı incelemeleri olduğu görülmüştür. Bu durumda derslerde uygulamaya dönük tezlerin azlığı dikkat çekmektedir. Tezlerin sonuçları ise çoğunlukla benzerlik taşımaktadır. Tezlerdeki ders kitabı incelemelerinde kadın-erkek arasında cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılıklar olduğu; ders kitaplarındaki temsillerin çoğunlukla geleneksel rollerde sunulduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca tezleri yazan kadın araştırmacıların, erkek araştırmacılara göre sayı olarak fazla olduğu, ancak danışmanların daha çok erkek olduğu söylenebilir. Bu çalışma, gelecekteki araştırmacıları sosyal bilgiler alanında toplumsal cinsiyet ve/veya kadın çalışmaları açısından özgün konulara yönlendirmesi ve benzer konularda yığılma olmasını engellemesi açısından önemlidir.
Keywords : Sosyal bilgiler, toplumsal cinsiyet, kadın çalışmaları, yüksek lisans tezleri, doktora tezleri