JOJOBA (Simmondsia chinensis Link Schneider) VE TÜRKİYE'DE YETİŞTİRİLEBİLME OLANAKLARI II. JOJOBANIN EKOLOJİK İSTEKLERİ VE TÜRKİYE’DE YETİŞTİRİLEBİLME OLANAKLARI

Authors : Filiz AYANO

Pages : 158-168

View : 28 | Download : 13

Publication Date : 2000-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Jojoba her dem yeşil, iki evcikli, çalı formunda bir çöl bitkisidir ve yağı için yetiştirilmektedir. Jojobanın dünya üzerinde doğal olarak yayılış alanı 23-35o kuzey enlemleri ve 101- 107o batı boylamları arasındadır ve Amerika'nın güneybatısı ile Meksika'nın kuzeyinde yetişmektedir. Genel olarak hafif ve orta hafif yapılı, su geçirgenliği ve drenajı iyi olan topraklarda yetişmektedir. Gerek tuzluluk gerekse alkalileşme gibi toprak problemi olan topraklarda yaşayabilmekte ve toprak su tuzluluğunun 7000 ppm olduğu ortamlarda bile gelişen ve çiçeklenen tipleri bulunmaktadır. Çok yüksek sıcaklıklara dayanıklı bir bitki olan jojoba 10-40oC’lik sıcaklıklarda fotosentez yapabilmektedir. Ancak bitkinin vejetatif gelişimi için en uygun sıcaklıklar 28-33oC’dir. Yetiştiriciliğinde yüksek sıcaklıklardan daha ziyade düşük sıcaklıklar dikkate alınmalıdır. Jojoba –9 oC’ye kadar dayanabilmekte ancak uzun süre–5 oC’nin altına düşen yerlerde zarar görmektedir. Doğal yayılış alanındaki yıllık yağış miktarı 200-460 mm’dir. Ekonomik sebeplerden dolayı 460-610 mm yıllık yağış alan bölgeler jojoba plantasyonlarının kurulabileceği en uygun bölgelerdir. Bitkinin ekolojik istekleri ve bugüne kadar yapılan çalışmalar göz önüne alındığında Akdeniz ve Ege sahili boyunca deniz seviyesinden 400 m yüksekliklere kadar olan kurak alanlarda yetiştiriciliğini yapmak mümkündür. Özellikle tarıma çok uygun olmayan eğimli ve sorunlu kurak arazilerde rahatlıkla yetiştirilebilir. 
Keywords : Jojoba, Simmondsia chinensis, ekolojik istekleri, iklim, toprak