Ulusal Tohum Gen Bankası

Authors : Lerzan AYKAS, Necla TAŞ, Neşe ADANACIOĞLU, Erdinç OĞUR, Umut ÖZER

Pages : 44-50

View : 28 | Download : 25

Publication Date : 2016-12-21

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu makalede, Ulusal Tohum Gen Bankası (UTGB) koleksiyonları ve faaliyetleri özetlenmektedir. Biyolojik çeşitlilik kelime anlamıyla yaşamın çeşitliliğidir. Biyolojik çeşitlilik, insan toplumlarını ekolojik, ekonomik, kültürel ve manevi olarak desteklemektedir. Gıda sistemlerinde bitki genetik kaynakları, ürün gelişiminin ve gıda güvenliğinin temelini oluşturur ve bitki hastalık ve zararlıları başta olmak üzere, çevresel streslere karşı direnç ve esneklik sağlar. Bu nedenle, tarımsal biyoçeşitlilik kaybı, sağlığı, geçim kaynaklı sürdürülebilirliği, besin ve beslenmenin gelecekteki güvenliğini tehdit edebilir. Onların önemine rağmen, insan nüfusunun çoğalması ve artan kaynak tüketim oranlarının etkisiyle ekosistemler bozulmakta, türler ve genetik çeşitlilik, yıkıcı bir oranda azalmaktadır. Biyolojik çeşitliliği korumak için ex-situ ve in-situ koruma faaliyetleri birbirlerini tamamlayan programlar olarak yürütülmektedir. Ex situ koruma, gen bankaları, botanik bahçeleri, tohum bankaları, arazi gen bankaları gibi farklı teknikler vasıtasıyla doğal yaşam alanlarının dışındaki her seviyedeki biyolojik çeşitliliğin korunması tekniğidir. Ex situ koruma faaliyetleri 1964'ten beri ülkemizde yapılmaktadır. "Bitki Genetik Kaynaklarının/ Çeşitliliğinin Korunması Ulusal Programı" çerçevesinde yürütülmektedir. Bugün, Ulusal Gen Bankasında yaklaşık 3.300 türe ait yaklaşık 59.000 materyal bulunmaktadır. Ulusal koleksiyonda, yerel ırklar, yabani ve otsu formlar, özellikle ekonomik öneme sahip diğer yabani türler ile endemik türler yer almaktadır. UTGB koleksiyonlarının ana kullanıcıları bitki ıslahçıları ve araştırmacılardır.
Keywords : Bitki Genetik Kaynakları, bitkisel çeşitlilik, ex situ muhafaza, tohum gen bankası