İzmir İlinde Bulunan Nadir, Endemik ve Tehdit Altındaki Bitki Türlerinin Toplanması ve Ex Situ Muhafazası

Authors : Erdinç OĞUR

Pages : 226-244

Doi:10.18615/anadolu.1033609

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Endemik ve nadir bitkiler bir ülkenin bitkisel genetik kaynak zenginliklerinin başında gelmektedir. Ülkenin sahip olduğu zengin genetik kaynaklar ekonomik, sosyal ve kültürel değerleri nedeniyle stratejik bir öneme sahiptir. Bitki genetik kaynaklarımızın korunması, mevcut ve gelecek nesiller için sürdürülebilir kullanımının sağlanarak ekonomik değere dönüştürülmesi ülkemiz için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, İzmir ilinde bulunan endemik, nadir ve tehdit altındaki bitki türlerinin toplanması ve ex situ muhafazası amacıyla 2014-2018 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda toplanan örneklerin 188 tanesinin çalışmada hedeflenen taksonlar olduğu belirlenmiştir. Bu türlerden 115 tanesi endemik, 48 tanesi tip örneği Türkiye olan, 13 tanesi nadir ve 12 tanesi endemik ya da nadir olmayıp IUCN kriterlerine göre tehdit kategorisinde olan taksonlardır. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen taksonların IUCN tehdit kriterlerine göre tehlike kategorileri de belirlenmiştir. Bu taksonlardan bir takson Doğada Tükenmiş (EW), 6 takson Kritik (CR), 19 takson Tehlikede (EN), 36 takson Duyarlı (VU), 9 takson Korumaya Tabi (CD), 50 takson Düşük Riskli (LC), 14 takson Tehdite Yakın (NT) ve 3 takson Veri Yetersiz (DD) kategorisindedir. Hedef türlerin 188’inin herbaryum örnekleri alınırken 75’inden tohum materyali alınmıştır. Toplanan herbaryum örnekleri ETAE Herbaryumunda (İZ), tohum materyali ETAE Ulusal Tohum Gen Bankasında muhafazaya alınmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, endemik ve nadir bitkilerimizin iyi tanınması, korunması ve çoğaltılarak ekonomiye kazandırılması açısından önemlidir.
Keywords : İzmir, nadir ve endemik bitkiler, ex situ koruma, herbaryum örneği, tohum gen bankası