Osmanlı Üretim İlişkileri Tartışmalarında Farklı Bir Yaklaşım: Hikmet Kıvılcımlı Örneği

Authors : Özkan AYDAR

Pages : 262-276

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2018-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı toplum yapısını ve üretim ilişkilerini açıklamaya yönelik farklı yaklaşımlar önemli tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu tartışmalar Türkiye realitesinin içinden çıktığı toplumsal yapıyı görmezden gelen eğilimler nedeniyle Marxist çevrelerin Osmanlı toplumsal yapısına odaklanmasıyla başlamıştır. Tartışmaların ana eksenini, kapitalizme geçiş koşulları ve Osmanlı`nın üretim ilişkilerini belirli modellere göre açıklama girişimleri oluşturmaktadır. Hikmet Kıvılcımlı’nın yaklaşımını, feodalizm, ATÜT, pre-kapitalizm, patrimonyalizm ya da tarihçilerin yaptığı gibi kendine özgü bir toplumsal yapı olarak gören bu yaklaşımların sadece biriyle izah etmek mümkün görünmemektedir. Kıvılcımlı kapitalizm öncesi toplum biçimlerinde olduğu gibi Osmanlı toplumunu da genel tarih tezi çerçevesinde ele alır ve başka bir model kullanmaz. Kıvılcımlı’nın Osmanlı toplumsal yapısını tahlil ederken kullandığı bakış açısı, kendi başına özgün bir model olmakla birlikte diğer yaklaşımların da bazı izlerini taşımaktadır.
Keywords : Üretim İlişkileri, Osmanlı, Tarih Tezi, Hikmet Kıvılcımlı