Sermaye Yatırımları, İthalat ve İhracat Değişkenleri Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: Kosova Ekonomisi Üzerine Örnek Çalışma

Authors : İsmet KAZAZ, Enver Erdinç DİNÇSOY

Pages : 179-190

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2019-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kosova son 10 yıllık dönemde ekonomide önemli ilerlemeler kaydetmesine rağmen üstesinden gelinmesi gereken konuların başında dış ticaret açığı ve yüksek ithalat bağımlığı gelmektedir. Bu bakımdan Kosova ekonomisinin üyelik sürecinde Avrupa Birliği’nin ekonomik kriterleriyle entegrasyonu büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Kosova`da dış ticaret bileşenlerinden ihracat ve ithalat ile sermaye yatırımları arasında bir ilişki olup olmadığı ekonometrik model kapsamında incelenmiştir. 2011-2017 dönemine ait aylık veriler kullanılarak değişkenler arasındaki ilişkinin analizi için, birinci aşamada değişkenlerin birim kök testleri yapılarak, durağanlık durumları ve entegrasyon dereceleri tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise Granger nedensellik testi, etki-tepki analizi ve varyans ayrıştırması analizi uygulanmıştır. Çalışmada sermaye yatırımlarından ithalata ve ihracata doğru,  ihracattan da ithalata doğru tek yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır. Analiz sonuçlarına göre Kosova’nın ithalata bağımlı büyümeye yani kırılgan bir ekonomik yapıya sahip olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, ilişkinin varlığı ve yönü gelecekte ithalat bağımlılığını azaltıcı ve reel üretimi artırıcı doğru ekonomi politikalarının seçilmesine katkı sağlayacaktır.
Keywords : Sermaye Yatırımı, İthalat, İhracat, Zaman Serisi, Granger Nedensellik, Kosova