Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesinde Herkes İçin Tasarım, Cinci Han Örneği

Authors : Didem ERTEN BİLGİÇ, Elif KÜÇÜK

Pages : 498-514

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Jeopolitik konumu, iklimi, yeryüzü ve yeraltı kaynakları sebebiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olması sonucunda Türkiye; zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Bu kültürel miraslardan soyut olanlarına konu olan tarihi yapılar, kültürel sürekliliğin sağlanmasında önemli aktörlerdendir. Bunun en uygun yolu ise bu yapıların yeniden işlevlendirmeleridir. Yeniden işlevlendirme; gezegenimiz için hayati önem taşıyan ‘sürdürülebilirlik’ kavramı çerçevesinde, mevcut yapıların gerekli tadilatlardan sonra yapılış amacından farklı, yeni bir amaç için kullanılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda düzenleme yapılırken toplumdaki her insanın eşit olarak yararlanabileceği şekilde tasarım yapılmalıdır. Bunun için hayatın her aşamasında aynı fiziksel performansı göstermeyen bireylerin yaşadığı durumlar ve diğer insanlık hallerinin mekân kullanımındaki gereksinimleri tespit edilmelidir. Çalışmanın amacı; restore edilen tarihi yapıların “Herkes İçin Tasarım” prensibi çerçevesinde düzenlenebilirliğini deneysel alan olarak seçilen Cinci Han üzerinden irdelemek ve bu kavram çerçevesinde Cinci Han’ın mevcut tasarımına doğru öneriler getirmektir. Bu amaca yönelik yöntem olarak literatür araştırmalarıyla birlikte, Cinci Han yerinde fotoğraflanmış ve Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden elde edilen rölöve çizimleri üzerinden çalışmalar yapılmıştır. Çalışmanın kapsamında, belirlenen tasarım ölçütleriyle Cinci Han’ın mevcut hali kıyaslanmış ve bu ölçütlere uygun olmayan durumlar için tasarım önerileri geliştirilmiştir. Sonuç olarak; tarihi yapıların yeniden işlevlendirilip kamu hizmetine açılması sonrasında, bu mekânları kullanacak olan her insanın farklı insanlık halleri belirlenmiş ve fiziksel yeterlilikleri doğrultusunda ihtiyaçları sınıflandırılmıştır. Restore edilip otel olarak işlevlendirilen tarihi kervansaray Cinci Han’ın, belirlenen bu ihtiyaçlara cevap verip vermediği sorgulanmıştır. Sonraki çalışmalara örnek teşkil etmesi açısından Cinci Han üzerinde yapılabilecek düzenleme önerileri geliştirilmiştir.
Keywords : yeniden işlevlendirme, tarihi yapılar, Cinci HAn, Herkes için tasarım