İlhanlı Çağı’nda İran’da Ticaret -1: Hürmüz ve Kiş Rekabeti

Authors : Aytaç KAYA

Pages : 224-230

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2023-05-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Cengiz Han’ın Moğol kabilelerini 1206’da birleştirmesinden Çin’de Yuan Hanedanı’nın 1368’de yönetimden uzaklaşması arasındaki geçen süre Moğol Çağı olarak adlandırılmaktadır. Bu dönem özelinde bilim adamlarının kıtalararası ticaretin yükselişe geçtiği kanaati yaygındır. Asya ve Avrupa arasında uzun mesafeli ticaret imkânları kolaylaşmıştır. Levant limanlarında alışveriş yapan Avrupalı şirketlerin siyasal krizlerden derin bir şekilde etkilenmeksizin planlarına uygun hareket etmeleri ve ayrıca yeni fırsatlar adına girişimlerde bulunmalarında Moğol İmparatorluğu’nun dört ulusundan biri olan İlhanlı iktidarının kararlarının olumlu etkisi görülmektedir. İlhanlı döneminde insert ignore into journalissuearticles values(1256-1340); İran coğrafyası Orta Asya, Hindistan, Deşt-i Kıpçak, Anadolu ve Irak’ın ortasında kalmasından dolayı pek çok ticaret güzergâhının da üzerinde yer almasına neden olmuştur. Bunlardan Hint Okyanusu Güzergâhı üretim-tüketim, sermaye, ekonomik politikalar, ulaşım imkanlarının elverişliliği sayesinde oldukça hareketlilik yaşamıştır. Bugüne kadar dönemin ticarî hususiyetleri üzerine çalışan araştırmacıların Fars Körfezi ticaretinin belirleyici unsurları üzerindeki derin ayrıntılarıyla incelemeyi ihmal etmeleri, bölgenin rekabetçi koşullarını o günün şartlarında değerlendirilmesini zorunlu kılmıştır. Seyyahlar ve İlhanlı mâliye bürokratlarının kayıtları detaylı incelendiğinde, siyasi, askeri, ekonomik gelişmeler kronolojik takip edilerek İlhanlı Çağında İran’ın Fars Körfezi tarihi daha fazla aydınlanmaktadır. Bu çalışma Kiş ve Hürmüz üzerine yoğunlaşarak bölgedeki rekabetçi koşullar perspektifinden açıklama yapmayı teklif etmektedir.
Keywords : İlhanlı, Ticaret, Hürmüz, Kiş