BAKÜ MÜZELERİNDEKİ SELÇUKLU DÖNEMİ LÜSTER TEKNİKLİ SERAMİKLER

Authors : Rasim BAĞIRLI

Pages : 241-256

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2023-05-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada, Azerbaycan Türk Cumhuriyeti\`nin başkenti Bakü’de bulunan müzelerdeki 11-12 yy. dönemi seramiklerin kompozisyon ve süslemelerinde yer alan, insan ve hayvan insert ignore into journalissuearticles values(zoomorfik ve antropomorfik); figürlü Büyük Selçuklu dönemine ait lüster teknikli dekora sahip seçkin ve özel seramikler değerlendirilmiştir. Beyaz opak sır üzerinde çalışılan lüster boyamalı işlemelerin bazı örneklerinde figür ve çevresinde yer alan süslemelerin fon figür ilişkisi içerisinde zeminin beyazlığını kullanarak oluşturulduğu görülmektedir. Eserlerin üzerinde yer alan tasvir sahnelerinde figürlerin genellikle kompozisyonların ortasında yer almakta ve çevreleri bitkisel süslemelidir. Lüster teknikli seramikler üzerinde yer alan süslemelerde insan figürü; tek, ikili, gurup ve binek hayvan üzerinde karşımıza çıkarken bu figürlerle beraber aynı kompozisyon içerisinde kuş at, kaplan vb. hayvanlara ait tasvirlerin yer aldığı görülmektedir. Eserler arasında çoklu figürden oluşan ve bir tören ve ya toplantıyı anımsatan bir kompozisyon dışında doğruda bir olayı anlatan kompozisyon ve tasvirlerin oldukça az olduğu görülür. Antropomorfik ve zoomorfik figürlü kompozisyonlardan oluşan lüster teknikli seramik eserler üzerinde yer alan süsleme ve figürlerin bir süsleme öğesinin yanı sıra Büyük Selçuklu döneminin ruhunu, dini-ahlaki anlayışını, sosyal-kültürel yapısıyla, felsefesini ve estetik anlayışını yansıtan birer belge niteliğinde seramikler olduğu görülmektedir.
Keywords : Seramik, Lüster Tekniği, Lüsterli Seramikler, Selçuklu, Büyük Selçuklu, Figür