Türkiye Türkçesinde Ünlülerle İlgili Ses Olaylarının Öğretimi Üzerine

Authors : Burhan BARAN

Pages : 758-765

View : 24 | Download : 39

Publication Date : 2023-08-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Ünlülerle ilgili ses olayları çeşitli şekillerde sınıflandırılmakta ve örneklendirilmektedir. Ancak bunların öğretiminde bazı sorunlar mevcuttur. Bu sorunları; sınıflandırmaların açık ve anlaşılır olmaması, aynı örneklerin tekrarlanması, örneklerin standart Türkçe, ağızlar, Türkçenin tarihî gelişimi gibi herhangi bir açıklama yapılmadan karışık olarak verilmesi olarak özetlemek mümkündür. İşte bu makalede ünlülerle ilgili ses olaylarının öğretimi üzerinde durulacaktır. Makale, öğretimde ünlülerle ilgili ses olayları nasıl sınıflandırılmalıdır, örnekler hangi yöntemle ve nasıl verilmelidir sorularına yanıt olabilecek bir sınıflandırma ve örneklendirme içermektedir. Sınıflandırmada şu şekil tercih edilmiştir: Ünlü türemesi, hece düşmesi insert ignore into journalissuearticles values(ünlü düşmesi, ünlü-ünsüz düşmesi);, ünlü düzleşmesi, ünlü yuvarlaklaşması, ünlü incelmesi, ünlü kalınlaşması, ünlü genişlemesi, ünlü daralması, ünlü benzeşmesi insert ignore into journalissuearticles values(kalınlık-incelik uyumu, düzlük-yuvarlaklık uyumu, diğer ünlü benzeşmeleri);, ünlü aykırılaşması. Makalede sınıflandırmanın açık ve anlaşılır olmasına, farklı ve çok sayıda örnek verilmesine çalışılmış, ağızlardaki örneklere yer verilmemiştir. Standart Türkiye Türkçesindeki Türkçe ve alınma sözcüklerde görülen ses olayları ile Türkçenin tarihî gelişim sürecinde meydana gelen ses olayları ayrı ayrı örneklendirilmiştir. Böylelikle ünlülerle ilgili ses olaylarının öğretimindeki sorunların giderilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Keywords : Ses bilgisi öğretimi, ünlüler, ses olayları, sınıflandırma, örneklendirme