HAYAT STANDARDI ESASININ ANAYASAL VERGİLEME İLKELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ VE VERGİYE GÖNÜLLÜ UYUM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Authors : Doğan BOZDOĞAN, Serhat KURT

Pages : 59-76

Doi:10.19129/sbad.298

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamu harcamalarının önemli finansman kaynaklarından birisi vergilerdir. Devletler sahip oldukları vergilendirme yetkisini özellikle vergi gelirlerini artırma ve vergi gelirlerinde meydana gelebilecek kayıp ve kaçakları önleme noktasında kullanmaktadırlar. Bunu yaparken kimi zaman başarılı olunsa da bazı dönemlerde başarısız politikalarla karşılaşılmıştır. Başarısız bir politika olarak adlandırılabilecek ve uygulandığı süreç içerisinde birçok kez değişikliğe uğramış, kimi dönemlerde kaldırılmış ve her zaman tartışmalara neden olmuş uygulamalardan birisi hayat standardı esasıdır. Hayat standardı esası, vergi yükümlüsünün ulaştığı yaşam düzeyini sağlayabilmesi için yaptığı gideri karşılayan bir gelirinin var olabileceği varsayımı altında gerçek gelire ulaşabilmek amacıyla getirilmiş bir vergisel kontrol sistemidir. Bu sistem muhteviyatı itibariyle, anayasal vergileme ilkelerine aykırılığı ve vergiye gönüllü uyum üzerindeki negatif etkileri sebebiyle kısıtlı bir süre uygulama alanı bulmuş ve nihayetinde uygulamadan kaldırılmıştır. Çalışmada hayat standardı esasının eksikleri özellikle anayasal vergilendirme ilkeleri arasında yer alan eşitlik, genellik, adalet ve mali güce göre vergilendirme ilkeleri çerçevesinde belirlenmeye çalışılacak, söz konusu bu uygulamanın vergiye gönüllü uyum üzerine etkisine değinilerek mevcut dönemde uygulanabilirliğine ilişkin bir takım önerilerde bulunulacaktır.
Keywords : Hayat standardı esası, Vergileme ilkeleri, Vergiye gönüllü uyum