GEOMETRİK KOMPOZİSYONLARIN TOKAT YAPILARINDAKİ AHŞAP TAVAN GÖBEKLERĠNE YANSIMASI; MAHMUTPAŞA CAMi, ULU CAMii, GENÇ MEHMET PAşA CAMii ÖRNEĞi

Authors : Çiğdem ÖZAY

Pages : 81-89

View : 17 | Download : 25

Publication Date : 2020-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Geometrik süslemeler Türk sanatının vazgeçilmez bir unsurudur. Hemen hemen her alanda ve her devirde karşılaşılan süsleme özellikle Selçuklu sanatında zirveye ulaşır. Taş, tuğla, çini ve ahşap üzerine uygulanarak en güzel örneklerini veren geometrik süslemeler Tokat yapılarında üç cami örneğinde ahşap üzerinde görülmektedir. Geometrik kompozisyonlar ile ilgili kapsamlı çalışmaların yetersizliği sebebiyle 17. Yüzyıl yapıları olan Mahmutpaşa Cami, Genç Mehmet Paşa Cami ve Ulu Cami örneklerinde tavan göbeklerinde yer alan süslemelerin, biçimsel özellikleri, geometrik desenlerin üslup birliği ve çözümlemeleri yerinde incelenerek aktarılmıştır. Yapılan çalışmada geometrik motifleri çapraz eksenler üzerinde gelişen yıldız motiflerini oluşturan kompozisyonlar ile  düz eksenler üzerinde gelişen basit desenler olarak iki grupta incelenir. Yıldız motifleri sekizgen, ongen yıldızların etrafında dört, sekiz ve on kollu yıldızların sekizgen, beşgen ve altıgen şekillerle birleşmesiyle oluşan kompozisyonlardır. Düz eksen üzerinde gelişen basit desenlerden oluşan motifler üçgenler, baklava dilimleri, kare ve dikdörtgen şekilleridir.
Keywords : Tokat, Geometrik Motifler, Tavan Göbekleri