TEBÂREKE KELİMESİNİN SEMANTİK ANALİZİ

Authors : Süleyman Mahmut KAYAGİL

Pages : 257-269

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Tebâreke ifadesi İslâmî literatürde lafz-ı celâlle birlikte ‘Allah Tebâreke’ ve ‘Teâlâ, ‘Tebârakellah’ şeklinde sıkça kullanılan bir kelimedir. Araştırma sonucunda bu kelimeyi İslâmî literatüre kazandıran üç kaynak olduğu tespit edilmiştir. Bu kaynakların birincisi İslam öncesi Cahiliye folklorudur. Elde edilen bulgulara göre söz konusu kelime İslam öncesi dönemde de İslâmî dönemdeki manada kullanılmıştır. Bu kelimeyi literatüre kazandıran diğer iki kaynak ise Kur’ân-ı Kerîm ve hadis-i şeriflerdir. Ulaşılması istenen bir diğer sonuç ‘Tebâreke’ ifadesinin Yüce Allah’a sıfat olma dışında normal bir kelime şeklinde kullanılıp kullanılmaması olmuştur. Bu hususta elde edilen bulgular, şaz örneklerinin bulunduğu ancak esas kullanım şeklinin Yüce Yaratıcıya sıfat olarak kullanılması yönündedir. Tebâreke kelimesinin anlamı hususunda dört farklı, ama arka planda birbiriyle irtibatlı sayıla bilecek manalar verilmiştir. Bunlar: 1); Sonsuz bereket sahibi, bitmeyen hayır ve lütuf sahibi olan; 2); Sabit olup değişmeyen, ebedî ve ezelî olan; 3); Çok yüce, azamet sahibi olan; 4); Münezzeh, temiz ve mukaddes olan. Tebâreke ifadesinin Türkçe karşılığını vermeye çalışanlar, aşkın, cömert, şanı yüce, pek kutlu, feyiz ve bereket sahibi gibi kelimeleri tercih etmişlerse de kelimenin üstlendiği kutsiyet sebebiyle çoğu kere tercüme edilmeyip ‘tebâreke’ şeklinde orijinal halinin kullanılması tercih edilmiştir.
Keywords : Tebâreke, İslâmî Terminolojiler