Engelliliği Açıklayan Sosyal Model Nedir?

Authors : İlknur MEŞE

Pages : 0-0

Doi:10.21560/spcd.17773

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2014-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik bilim anlayışının dayandığı Newton mekaniği ile Descartes’ın Kartezyen felsefesi, bütün bir doğa bilimlerinin dayanağı olduğu gibi sosyal bilimlerin de bilimsel bir nitelik kazanması için üzerinde temellenmesi gereken iki önemli varsayım olmuştur. Klasik bilim anlayışına göre insan, çevresinden bağımsız kendi başına bir makine olarak görülmüştür. Engelliliğin tıbbi modelinin sosyal model tarafından eleştirilen özelliklerinin dayanağını burada aramak gerekmektedir. Tıbbi modelin engelliliği, “özel”, “normal olmayan”, “bireysel bir trajedi” olarak değerlendirip engelli birey ve onun ailesine odaklanarak geniş toplumsal, ekonomik ve çevresel faktörleri göz ardı etmesi sosyal modelin temel eleştiri noktaları olmuştur. Sosyal modele göre, birey ile onun geniş toplumsal çevresi arasındaki etkileşimi hesaba katarak engelliliği değerlendirmek gerekmektedir. Böylece engelli bireyleri etkileyen sosyal faktörler, engelli sorunlarının kamusal alanda görünürlük kazanması, tartışılması ve iyileştirilmesi amacına yönelik olarak politize edilebilir. Bu makalenin amacı, tıbbi modeli sorunsallaştırarak sosyal bilimlerde sosyal modele göre engelli çalışmaları yapılması yönünde farkındalık yaratmaktır.
Keywords : Engellilik, engelli çalışmaları, psikoloji, tıbbi model, sosyal model