ÖĞRETMENLERİN DUYGUSAL ZEKÂ YETERLİKLERİNİ SINIF YÖNETİMİ SÜRECİNDE KULLANMA DÜZEYLERİ: SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ

Authors : Esef TOYTOK

Pages : 27-43

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2013-12-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde eğitim-öğretim yaklaşımlarını en çok etkilemeye başlayan yeni paradigmalardan birisi, duygusal zeka (EQ) olarak belirtilebilir. Duygusal zeka, duyguları doğru yerde, doğru zamanda, doğru duygusal tepkiyi verme, bireysel ve mesleki amaçları dengeleyerek kullanabilme becerisi olarak da belirtilebilir. Nitekim duygu yoğun bir meslek olan öğretmenlerin mesleki amaçlarını gerçekleştirdikleri en önemli yer olan sınıf yönetiminde duygusal zeka yeterliklerinin yoğun ve etkili olarak kullanılması gereken bir süreç olarak belirtilebilir. Bu araştırma ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zeka yeterliklerini sınıfı yönetirken kullanma düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için özbilinç, duygularını yönetme, duyguları güdüleme, empati ve sosyal beceriler olmak üzere beş alt boyutu olan duygusal zeka ölçeği kullanılmıştır. Araştırma evrenini 2003/6651 sayılı yönetmeliğin 30. maddenin esaslarına göre Adapazarı'ndaki A tipi, B tipi ve C tipi olmak üzere okul gruplamasında yer alan 110 resmi ilk öğretim okulu ve bu okullarda görev yapan 1531 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada tabakalı küme örnekleme yöntemi kullanılarak, A, B ve C kurum tipi ilköğretim okullarındaki öğretmenlere doldurması için 850 adet ölçek dağıtılmıştır. Bu ölçeklerin geri dönüşümü 564 tane (% 66,4) olmuştur. Ancak doldurulan ölçeklerin 77 tanesi yönergeye uygun doldurulmadığı için elenerek, verilerin analizine 487 ölçek dahil edilmiştir. Elde edilen verilerin SPSS programında frekans, yüzde, aritmetik ortalama, t-test ve tek boyutlu varyans analizi yapılmıştır. Sonuçlar P < .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Varyans analizinde anlamlı fark olup olmadığının kaynağını belirlemek için Tukey b testi yapılmıştır. Bulgular tablolaştırılmıştır. Öğretmenlerin duygusal zeka yeterliklerinin yüksek düzeyde olmasına karşın, özellikle empati boyutu yeterliklerinde önemli eksikliklerinin olduğu; evli öğretmenlerin duygusal zeka düzeyinin daha yüksek olduğu ve öğretmenlerin mesleki tecrübesinin de sınıf yönetiminde duygusal zeka düzeyini olumlu yönde etkilediği ifade edilebilir
Keywords : Zeka, Duygusal zeka, Yönetim, Sınıf yönetimi