Kamus-ı Türkî’de Seçim Sınırlamaları (Selectional Restrictions in Kamus-ı Türkî)

Authors : Şahru PİLTEN UFUK

Pages : 115-138

Doi:10.25306/skad.430074

View : 23 | Download : 15

Publication Date : 2019-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil sistematik bir yapıya sahiptir. Bu dizge içindeki bütün unsurlar gibi konuşmacının kelime seçimi de bir düzen dâhilinde gerçekleşir. Cümleler rastgele seçilmiş sözlük birimlerden oluşmaz. İki sözlük birimin birlikteliği ancak anlam yapılarında bulunan ve ögelerin birlikte kullanılabilirlik özellikleri üzerine bir takım şartlar getiren önerme özellikleri uygunsa gerçekleşebilir. Seçim sınırlaması olarak adlandırılan bu önerme özelliklerine dikkat edilmemesi anlam bozukluğuna sebebiyet verir. Bu yüzden sözlük birimlerin seçim sınırlaması bilgisinin sözlüklerde yer alması dil kullanıcıları açısından önemlidir. Peki, Türk sözlükçüğünde bir dönüm noktası olarak görülen Kamus-ı Türkî’de madde başı kelimelerin seçim sınırlamalarına ne ölçüde yer verilmiştir? Seçim sınırlamaları okuyucuya hangi yöntemlerle aktarılmıştır? Çağdaşı sözlüklerden bu konuda farklılık göstermekte midir? Seçim sınırlamalarına vermiş olduğu değer Şemsettin Sami’nin dünya görüşüyle ilişkilendirilebilir mi? Bu çalışmada bu araştırma sorularına cevap aranmaktadır.
Keywords : Kamus ı Türkî, Seçim Sınırlamaları, Sözlük Sınırlamaları