Erken Dönem Sosyal Bilim Düşüncesinde Hegemonik Bir Söylem Olarak “İlkellik”( “Primitivity” as a Hegemonic Discourse in the Early Social Science Thinking)

Authors : Mehmet BİREKUL

Pages : 231-251

Doi:10.25306/skad.504555

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Konusu gerçek insanlar olan sosyal bilimlerin bilimsel rüştünü ispat ediş süreci dikkate alındığında modernite merkezi bir önem taşımaktadır. Moderniteyi bir tarih yapma projesi olarak ele aldığımızda ise sosyal bilimlerin konu aldığı gerçek insanın yerini tarih içerisinde yeniden konumlandırılan bir insan modeli dikkat çekmektedir. Öyle ki tarihsel zamanı antikçağ, ortaçağ ve modern olarak üçlü bir kategori içerisinde ele alan batılı / modern anlayış, batı dışı tüm kültürlerin aksine kendisini modern tarihselliği ile tanımlamaktadır. Bu anlamda sosyal bilimlerin doğuşunda doğa bilimlerindeki pozitif gelişmeler ve bilginin kaynağı olarak aşkın bir kaynaklıktan insanın egemenliği altında bir bilgi üretimine geçiş sürecinde antropolojik / sosyolojik  gerçekliğinin üzerinde hegemonik bir söylem haline getirilen “ilkel” kavramsallaştırması önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle ilk dönem sosyal bilimcilerinin çoğu bu anlamda modern dünya öncesi insanın tekamülünü tamamlamadığı ve kendi tarihlerinin edilgen nesneleri oldukları varsayımını desteklemişlerdir. İlk dönemde gerçekleştirilen pek çok teoride de  bu anlayışın ürettiği ilkel söylemi etkin bir biçimde kullanılmıştır. Bu çalışma sosyal teorinin doğuşunda, özellikle Antropoloji ve Sosyoloji’de üretilen pek çok teorinin arka planında yer alan ve zamanla bir hegemonik söylem halini alan “ilkel” kavramsallaştırmasını tartışmayı hedeflemektedir.
Keywords : Modernite, Sosyoloji, Antropoloji, İlkel, Yerel