Lâmi`î`nin Mesnevîlerinde Kadın Algısı

Authors : Süleyman YİĞİT

Pages : 217-251

Doi:10.29110/soylemdergi.460652

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Biyolojik olarak farklı yaratılışlara sahip kadın ve erkeğe toplum da farklı değerler atfetmiştir. Bu değerler toplumdan topluma, dönemden döneme değişebilir. Türk toplumu geçirdiği sosyo-kültürel, siyasal, ekonomik, dinî değişimlerin sonucunda kadına ve erkeğe çeşitli görevler yüklemiştir. Bu değişimlerden erkeğe nispeten kadın daha çok etkilenmiştir. Yerleşik medeniyet ve İslâm kültürünün etkisinde gelişen Klâsik Türk edebiyatına ait eserlerde kadına bakış genellikle olumsuz olarak algılanmıştır. Ancak böyle bir konuda yorum yapılırken ele alınan örneklerin bağlamından koparılıp koparılmadığına dikkat edilmelidir. Bağlamlardan ilki metin, ikincisi şiirin üretildiği toplumdur. XVI. yüzyıl şairi Lâmi’î, Klâsik Türk edebiyatında kadına olumsuz bakışı örneklendirmek için sık başvurulan isimlerden biridir. Ancak onun eserleri incelenmeden önce neden böyle bir tavır takınmış olabileceği üzerine düşünülmelidir. Lâmi’î’nin bu kadın tiplerini nasihat vermek amacıyla eserlerinde işlediği bilinmektedir. Kaleme aldığı Veyse vü Râmin mesnevîsi ise gelenekten farklı kadın tiplerinin çizildiği bir eserdir. Bu eserdeki kadın tiplerinin neden farklı olduğu ayrıca tartışılmalıdır. Bu çalışmada Lâmi’î’nin Ferhâd u Şîrîn, Salâmân ve Absâl, Vâmık u Azrâ ve Veyse vü Râmin mesnevîleri karşılaştırılacak, ulaşılan sonuçlar üzerinden kadının nasıl algılandığı tespit edilecektir.
Keywords : Lâmi`î, Mesnevî, Kadın, Tip, Gelenek, Erkek Söylem