Şahıs Eklerinin Şekil ve Zaman Ekleriyle Kullanımı: Çal ve Yöresi Ağızları Örneği

Authors : Ali AKAR, Fatma KAYILAN

Pages : 558-565

Doi:10.29110/soylemdergi.618638

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şahıs ekleri, çekimli fiillerde hareketi gerçekleştiren şahsı ifade eden eklerdir. Türkiye Türkçesi gramerlerinde şahıs ekleri; şahıs zamiri kökenli, iyelik kökenli ve emir kökenli şahıs ekleri olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Diğer ağızlarda olduğu gibi Çal ve yöresi ağızlarında da bu üç tip şahıs eki tespit edilmiştir. Fakat şahıs eklerinin şekil ve zaman ekleriyle kullanımı noktasında ağızlar ve yazı dili farklılık göstermektedir. Yazı dilinde iyelik kökenli şahıs ekleri bilinen geçmiş zaman ve şart; zamir kökenli şahıs ekleri ise şimdiki zaman, öğrenilen geçmiş zaman, geniş zaman, gelecek zaman ve gereklilik kipi ile çekimlenmektedir . Yöre ağızlarında bilinen geçmiş zaman üzerinde yalnızca iyelik kökenli şahıs ekleri kullanılmakta, diğer bütün şekil ve zaman ekleri hem şahıs zamiri hem de iyelik kökenli şahıs ekleriyle kullanılmaktadır. Bu makalede söz konusu durum “Çal ve Yöresi Ağızları” isimli yüksek lisans tezinden hareketle örneklerle açıklanacaktır.
Keywords : Türkiye Türkçesi ağzları, Batı grubu ağızları, Çal ve yöresi ağızları, Şekil ve zaman ekleri, Şahıs ekleri