Karşıtlıkların Anlambilimsel Söylem Ezgisi: Hafif ve Ağır Düğüm Sözcükleri Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Ayşe Eda GÜNDOĞDU

Pages : 415-437

Doi:10.29110/soylemdergi.756393

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Dilsel kodlar, birey ve toplumun duygu/düşünce üretme ve aktarma düzeneklerinin başında gelmektedir. Bu açıdan dil üzerinden gerçekleştirilen araştırmalar yalnızca dilin içkin özelliklerini ortaya koymamakta, aynı zamanda dilsel kullanımları şekillendiren bireysel ya da toplumsal şemaları derinlemesine inceleme fırsatı sağlamaktadır. Bu çalışmada geleneksel görüşte karşıt yapılar olarak değerlendirilen sözcük çiftlerinin sözceye aktardığı çeşitli tutumsal nitelikler konu edilmektedir. Çalışmada hafif ve ağır sözcük çifti araştırma nesnesi olarak seçilmiştir. Söz konusu sözcük çiftinin seçilmesinin en temel nedeni, geleneksel dilbilgisinde karşıtsal olarak konumlandırılmalarına rağmen, değişmeceli anlam düzeylerinde karşıtlık koşullarını her zaman sağlayamadıkları varsayımı ve bu varsayımın devamı olarak anlambilimsel söylem ezgisi oluşturma açısından dizgeye bağlı bir biçimde olumluluk, olumsuzluk, yansızlık gibi farklı tutumsal değerleri kodlayabilme potansiyeline sahip olmalarıdır. Bu kapsamda, Türkçede hafif ve ağır sözcük çiftine ilişkin kavramlaştırmaların farklı bağlamlarda ne tür duygusal/tutumsal işlemlemelerden geçtiği ve bu işlemlemelerin dil aracılığıyla nasıl somutlaştırıldığı araştırmanın temel sorularındandır.
Keywords : anlambilim, anlambilimsel söylem ezgisi, karşıtlık, hafif, ağır