Âşık Bir Flâneur Olarak Kaptan

Authors : Türkan YEŞİLYURT

Pages : 364-378

Doi:10.29110/soylemdergi.783958

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Attilâ İlhan’ın “Kaptan” adlı şiiri Walter Benjamin’in önemli kavramlarından biri olan Flâneur bağlamında tahlil edilmiştir. Flâneur, yaya dolaşırken çevre izlenimleriyle düşünce üreten kişi anlamında kullanılır. Attilâ İlhan’ın aynı adlı şiirindeki Kaptan, bir Flâneur olarak Paris’i gezip dolaşır. Cadde onun için bir konuttur. Burada mekânlara, olaylara, durumlara ve kişilere bakınır. Kaptan, bir Flâneur gibi bilinmeyen ve yalıtılmış bir kişidir. O, görünüşte tembelken gerçekte uyanıktır. Bu nedenle Kaptan, ıslığıyla caz havalarını çalan siyahinin sevdiği kadına âşık olduğunun farkındadır. Bir Flânuer olan Kaptan; Luxembourg Garı, Saint-Michel Bulvarı, Wagram Meydanı, Saint-Jacques Kulesi ve Seine Nehri’ni dolaşırken birçok serüven yaşar. Ne var ki, Kaptan kalabalıklar içinde terk edilmiş biridir. Flâneur’ün mekânsal fantazmagorileri vardır. Kaptan için de Malgaş halkının birkaç yüzyıl onun hikâyesini anlatacak olması bir fantazma, bir hayaldir. Sanat ve edebiyat çevrelerine mensup olan, şiir yazan, bir bohem olan Kaptan, aynı zamanda bir âşıktır. Ne ki; kör, dilenci, rezil olmayı âşık olmaya tercih etmektedir. Çünkü aşk onun için kahredicidir. Bu aşkla savunma mekanizmaları geliştirerek baş etmeye çabalar. Attilâ İlhan, birkaç kez gittiği bir süre yaşadığı Paris’te edindiği tecrübelerini bir Flâneur olarak Paris’te gezip dolaşan poetik bene yansıtmıştır. O, bu şiirinde Flânuer’ü Flânuer yapan özelliklere âşıklığı eklemiştir. Walter Benyamin’in Flâneur’ü daha çok gözlem yaparken, Attila İlhan’ın Flâneur’ü daha çok gönülden bakar.
Keywords : Attilâ İlhan, bohem, flâneur, Paris, şiir