Kutadgu Bilig`de Tespit Edilen Bazı Duygu Fiilleri

Authors : Serpil SOYDAN, Aslı ÖZKAN

Pages : 247-257

Doi:10.29110/soylemdergi.860502

View : 17 | Download : 18

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mutluluk veren bilgi anlamına gelen, 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig, mesnevi türüne örnek teşkil eden önemli bir eseridir. Bu eser, insana her iki dünyada kutlu olma yolunu göstermek amacıyla yazılmıştır. Bu çalışmada, bir ahlâk, öğüt kitabı olan Kutadgu Bilig’deki mental fiillerden duygu fiilleri incelenmeye çalışılmıştır. Mental fiiller, anlambilim temeline dayalı olarak incelenmektedir. Anlambilim, dilde kodlanmış anlamlarla ilgilenmektedir. Mental fiillerden durum ifade eden duygu fiilleri beş başlık altında değerlendirilmiştir. Toplamda otuz bir fiil tespit edilmiştir. Tespit edilen bu fiillerin tarihî dönemlere ait sözlüklerde tanıklanıp tanıklanmadığı incelenmiştir. Bu fiillerin tasnifi ve sayısal verileri şöyledir: 1);Dilek ve istek ifade eden 17 fiil tespit edilmiştir. Kök hâlinde olan:1, Gövde hâlinde olan: 8, Birleşik fiiller: 8, 2); Mutluluk ve birliktelik ifade eden 8 fiil tespit edilmiştir. Bu fiiller şöyledir: Gövde hâlinde: 7, Birleşik fiiller: isim + yrd. eylemle oluş. bir. f. 1, 3); Coşku ve neşe ifade eden 4 fiil tespit edilmiştir. Bu fiillerin tasnifi ve sayısal verileri şöyledir: Kök hâlinde olan: 1, Gövde halinde olan: 3. 4); Saygı ve hürmet ifade eden kök hâlinde bir insert ignore into journalissuearticles values(1); fiil, 5); Öfke ve nefret ifade eden kök hâlinde bir insert ignore into journalissuearticles values(1); fiil tespit edilmiştir.
Keywords : Kutadgu Bilig, duygu fiilleri, dilek fiilleri, mutluluk fiilleri, birleşik fiiller