Türk Evren Tasavvurunda Mitik Su ve Tükürük İlişkisi

Authors : Berat Samet KAHRAMAN

Pages : 553-562

Doi:10.29110/soylemdergi.1126174

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanın evreni anlama ve yorumlama çabası, kültürü şekillendiren önemli bir etmendir. Bugün değerli ve kutsal kabul ettiğimiz her şeyin arkasında bu anlamlandırma çabası olduğu görülür. Basit bir pratiğin bile altında, geçmişi mitolojiye dayanan bir düşünce yatabilir. Su, görsel ve yapısal olarak insanda mistik düşünce yaratan bir maddedir. Dünyayı algılama çabasının temeline suyun yadsınamaz bir rolü vardır. Bundan dolayı pek çok toplumun yaratılış öykülerinde su yer alır. Evren tasavvuru içinde su döngüseldir ve taşıyıcıdır. Suya ilişkin bütün ritüellerin, yaklaşımların ve düşüncelerin temelinde bu iki işlev vardır. Kültürü şekillendiren bu düşünce, suya dayalı pek çok söylemi de günümüze kadar taşımıştır. Günlük hayat içinde dikkat edilmeden sarf edilen; huyu suyu, yüzü suyu, suyu sert/yumuşak, suyuna gitmek vb. ifadelerin temelinde de bu düşünce vardır. Ayrıca Anadolu’da pek çok uygulamada kullanılan tükürük, uygulayıcısı ve amacı noktasında da mitoloji ile kesişmektedir. Çalışmada kültürel pek çok unsurda yer alan su-tükürük ilişkisi, evren tasavvuru ve yaratımı noktasında incelenecektir.
Keywords : Tasavvur, mitik su, tükürük, döngüsellik, aktarım