Buket Uzuner’in Gelibolu Romanı Örneğinde 1980 Sonrası Türk Romanında Kentli Milliyetçi Tutum

Authors : Ömer SOLAK

Pages : 7-23

Doi:10.29110/soylemdergi.1247301

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2023-04-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentleşme, tüm dünyada toplumu ve dolayısıyla edebiyatı derinden etkilemiş bir süreçtir. Beraberinde getirdiği sosyolojik olgulardan biri de kentli milliyetçilik‘tir. Kavram, ortaya çıktığından beri sosyoloji, demografi ve ideoloji arakesitinde pek çok çalışmaya konu olmuştur. Öte yandan Türk toplumu da benzeri süreçleri yaşamış ve bu süreçler edebiyata yansımıştır. Bu çalışmada kentli orta sınıf değerleri ve burjuvazinin periferiye bakışı bir roman örneğinde ele alınmıştır. Buket Uzuner’in olay örgüsü iki farklı zaman katmanı içinde geçen Gelibolu romanı insert ignore into journalissuearticles values(1999); betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Romanın olay örgüsünün birinci katmanının karakterleri doğu-batı çatışmasının temsilcileridir. İkinci katmanın karakterleri de merkez-taşra çatışmasının taraflarıdır. Yazar, romanın biraz Doğulu, biraz Batılı, biraz Balkanlı, biraz Kafkaslı, ama en çok Akdenizli olmayı önemseyen karakterleri üzerinden kentli üst kültürcü milliyetçiliği savunur. Dolayısıyla roman, hem 1960’ların Mavi Anadoluculuğunun bir devamı, hem de seküler milliyetçi ve Atatürkçü perspektifin bir yeniden üretimi şeklinde okunabilir. Çalışmanın amacı, ele alınan roman örneğinde kentli milliyetçilik olgusunun anılan dönemin edebiyatına nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Öte yandan edebiyat ve sosyoloji arakesitindeki bu olguyu Türk romanları üzerinde ele ala alan herhangi bir çalışmanın bulunmaması çalışmanın önemini ortaya koymaktır. Öte yandan makale türünün sınırları gereği, ele alınan döneme dair yönelimleri tek bir roman ve bu romana uygulanan bir çözümleme yönteminin sağladığı bulgular üzerinden genellendiğini de ifade etmek gerekir
Keywords : Kentli milliyetçilik, doğu batı çatışması, merkez taşra çatışması, Postkolonyalizm, Buket Uzuner, Urban nationalism, east west conflict, center perihery conflict, Postcolonalism, Buket Uzuner