Deyişbilimsel Açıdan `Yar Yüreğin Yar` Şiirinin Çözümlemesi

Authors : Metin AKYÜZ

Pages : 571-587

Doi:10.29110/soylemdergi.1288638

View : 69 | Download : 71

Publication Date : 2023-08-29

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ Bedri Rahmi Eyüboğlu, Türk sanatının çok yönlü isimlerinden biridir. Resimlerinin yanında şiir ve denemeleriyle de Türk kültür ve sanatında önemli bir yer tutar. Sanatçının bütün sanatsal üretimlerinde geleneksel/modern birleşiminden yararlandığı görülür. Eyüboğlu, geleneği sanatında yeniden kuran sanatçılar arasında yer alır. Geleneğe, özellikle halk kültüründen beslenen geleneğe büyük hayranlık duyar. Bu hayranlığını, halk şiiri ve kültüründen etkilendiğini eserlerinde açıkça belirtir. Bu çalışmada Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun sanat anlayışına uygun olan “Yar Yüreğin Yar” şiiri deyişbilimsel açıdan incelenmiştir. Deyişbilim, geleneksel çözümleme anlayışlarından farklı olarak geliştirilen metin odaklı okuma biçimlerinden biridir. Okura, araştırmacıya metnin dilsel yapılarından hareket etmesi için bir model sunar. Bu doğrultuda da koşutluk, yineleme, önceleme ve sapma ölçütlerinden yararlanır. Şiirin incelemesi iki bölümde gerçekleştirilmiştir. Birinci bölümde “sözbilimsel ögeler” ikinci bölümde de “kurgu ve yapı taslakları” bakımından değerlendirilmiştir. İlk okuyuşta okur şiirde sade, yalın ve basit bir söyleyişiyle karşılaşır. Bunda sanatçının konuşma dilinden ve Türk dilinin söz varlığında önemli bir yer tutan kalıp ifadelerden sıklıkla yararlanılması etkili olmaktadır. Herkesin kolaylıkla söyleyebileceği bir izlenim insert ignore into journalissuearticles values(sehl-i mümteni); vermektedir. Ancak söyleyişindeki kolaylığın yanında metinlerarası ilişkiler ve kültürel bağlarla desteklenerek oluşturulan kurgusal yapı şiire felsefi bir derinlik kazanmıştır. Şair içerik bakımından insanı ve insanî özü yakalamaya çalışırken yapmış olduğu dilsel tercihlerle de biçim öz bütünlüğünü gerçekleştirebilmiştir.
Keywords : Bedri Rahmi Eyüboğlu, şiir, deyişbilim, metinlerarasılık, sözbilim