Şiir Dilinde Yineleme

Authors : Kaan Tanyeri

Pages : 684-701

Doi:10.29110/soylemdergi.1362343

View : 106 | Download : 286

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada yinelemelerin, estetik değeri yüksek olan şiir dilindeki biçimsel konumu ve işlevi incelenmiştir. Şiir dili, genel olarak, estetiği önceler. Bu yönüyle şiir dili, şairlerin üretim özgürlüğünü sınırlandırarak disiplin altına alır. Şairler, şiirin kısa hacmi içinde bu sınırlılıklara dikkat ederek sözcükleri titizlikle seçerler. Buna karşın şairin yaratıcılığını ve yeteneğini sergileme alanı olması beklenen şiirlerde ses, sözcük, söz grubu, dize ya da dizelerin yinelendiği görülür. İlk bakışta çelişki ve estetiğe aykırı gibi değerlendirilecek bu durum rastlantısal değil, nedenseldir. Şairler, şiirin sınırlandırılmış alanında yinelemeleri çeşitli işlevlerle donatırlar. Buna göre yinelemeler metnin bağdaşıklığını oluşturur, biçimsel otomatizm yaratır ancak yaratılan bu otomatizm aynı şekilde yinelemelerin kesilmesiyle yıkılır ve böylece okurun sanatsal algılama yetisi yükseltilir. Öte yandan yinelemeler, gestalt psikoloji açısından şekil-zemin ilişkisi kurarak alımlama sürecini destekler. Son olarak dizenin şiirdeki konumunu sağlamlaştırır. Bu kapsamda yinelemeyi temelde iki bölümde ele aldık. Birinci bölümde yinelemenin ne olduğunu tartıştık ve yineleme türleri sınıflandırması önermekle beraber yinelemeleyi günümüz Türk şiirinden örneklerle açıkladık. Son bölümde ise yinelemenin tespit edebildiğimiz işlevlerini ortaya koyduk.
Keywords : şiir, şiir dili, yineleme, yineleme türleri, yinelemenin işlevleri