Edebiyat ve Tarih İlişkisi Bağlamında Bir Sürgün Hikâyesi: Ben Sizin Çarınız ve Tanrınızım

Authors : Jale Kartal

Pages : 761-778

Doi:10.29110/soylemdergi.1372219

View : 76 | Download : 90

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebiyat, insanı ve çevresindeki olayları kurmaca bir gerçeklikle yansıtan bir bilim dalı olmanın yanı sıra diğer disiplinlerle özellikle de tarih bilimi ile etkileşim içinde olan bir olgudur ve tarihe yön veren toplumsal gerçeklere kurgunun perspektifinden tutulan bir aynadır. Bu etkileşimin en çarpıcı örneklerinden biri Kırımlı Rus yazar Şamil (Seitoviç) Aladin’in 1994 yılında kaleme aldığı ve otobiyografik özellikler taşıyan Ben Sizin Çarınız ve Tanrınızım (Я – ваш царь и бог) adlı eseridir. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan, Sovyetler Birliği tarihinde derin izler bırakan, etkileri uzun yıllar süren 1944 Kırım sürgünü ve dönemin sosyo-kültürel ve ideolojik panoraması edebiyat-tarih ilişkisi bağlamında irdelenecektir. Kırım’ı yüzyıllar boyunca diğer milletlerin ilgi odağı haline getiren ve sürgünün asıl gerekçesini oluşturan bölgenin jeopolitik konumuna, 1783 yılında Çarlık Rusya tarafından ilhakına, 1917 Ekim Devrimi’nden Sovyetler Birliği’nin dağılmasına (1991) kadar geçen süreçte halka uygulanan "baskı, ötekileştirme, mahkûmiyet ve sürgün” gibi uygulamalara değinilecektir. Bu tarihi bilgiler ışığında eserde yansıtılan kurgusal gerçeğin, tarihi gerçeklerle örtüştüğü noktaların ortaya çıkarılması beklenmektedir.
Keywords : Sovyetler Birliği, 1944 Kırım Sürgünü, ötekileştirme, Şamil Aladin, edebiyat tarih ilişkisi