Gayri Resmi Hurrem Oyunu Üzerine Yeni Tarihselci Bir Okuma

Authors : Can Şahin

Pages : 296-316

Doi:10.29110/soylemdergi.1557720

View : 77 | Download : 87

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1980 sonrası Türk tiyatro edebiyatının önemli dram yazarlarından Özen Yula, resmi tarihle hesaplaşma içerisinde tarihi kişilikleri konu edindiği oyunlarıyla tanınmaktadır. Bu çalışmada Yula’nın Gayri Resmi Hurrem oyununun Yeni Tarihselcilik kuramı bağlamında çözümlemesi yapılmıştır. Yeni Eleştiri ve Yapıbozumculuk gibi biçimci eleştirilere tepki olarak ortaya çıkan Yeni Tarihselcilik kuramı, aynı döneme ait edebî olan ve olmayan metinlerin paralel okunmasına dayanan bir edebiyat eleştirisidir. Bu çalışmada Gayri Resmi Hurrem tiyatrosu ve o dönemi anlatan tarih kitapları Yeni Tarihselcilik kuramı bağlamında paralel bir okumaya tabi tutulmuştur. Postmodern anlayışla kaleme alınan oyun Hürrem Sultan’ın hayatına dair resmi tarihte yer alan klişe ve kalıp yargıların kendi ağzından sorgulaması üzerinedir. Oyun, tarihi bir kişiliğin hayatındaki bazı kesitlerin masal tarzı bir kurgu ile yeniden yazılmasıdır. Yula’nın Gayri Resmi Hurrem oyunuyla resmi söylemi sorgulamaya tabi tuttuğu, tarihsel gerçeklikleri tartışmalı hâle getirip yeniden düşünmeye davet ettiği, tarihi yapıbozuma uğrattığı söylenebilir. Yula, okuru ve izleyiciyi doğru bildiği birtakım tarihsel gerçekliklere şüphe ve ihtiyatla yaklaşmaya davet eder. Gerçek ile kurmacanın iç içe geçtiği bu oyunda tarihin kurgusallığı ve metinselliği vurgulanır. Oyuna dâhil edilen ve tarihsel gerçekliği olmayan kurgusal eklentiler tarihi metinlerin yazımındaki öznelliğe dikkati çekmektedir.
Keywords : Edebiyat eleştirisi, Yeni Tarihselcilik kuramı, Özen Yula, Gayri Resmi Hurrem, Hürrem Sultan