Hasedin Kıskacında Gelişen Bir Kişilik Örüntüsü: Mine Söğüt’ün “Naz Neden Derine Gömmemiş Kediyi?” Öyküsünde Kötü Çocuk(luk)

Authors : Yunus Emre Yaşadı

Pages : 239-248

Doi:10.29110/soylemdergi.1558656

View : 102 | Download : 178

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kendini insan ve hayvan davranışlarının altında yatan temelleri aramaya adayan psikoloji bilimi ancak 19. yüzyılda felsefeden ayrılarak müstakil bir hüviyet kazanır. Bir asır gibi kısa bir sürede teorik alt yapısını kuran psikolojide Sigmund Freud’un yeri yadsınamazdır. Psikanalitik kişilik kuramının ortaya çıkışı, psikoloji çalışmalarının seyrini değiştirir. Bilimin doğasına uygun olarak Freud’un teorisine getirilen eleştiriler, kuramın gelişip günümüze kadar ulaşmasını sağlar. Öyle ki Alfred Adler, Karen Horney, Heinz Kohut, Melanie Klein gibi kuramcılarla Neo-Freudyen bakış açısı gelişmeye ve değişmeye devam etmektedir. Melanie Klein’in “nesne ilişkileri kuramı” da bu gelişmenin bir sonucudur. Gelişmelerin yansıması sadece psikoloji bilimi ile sınırlı değildir. Psikanalitik kuramın etkilediği alanlardan biri de şüphesiz edebiyat olmuştur. Sanatçıyı merkeze alan psikanalitik edebiyat kuramı kahraman ile onun yaratıcısı arasında ortaklıklar bulmaya çalışır. Bu makalede ise Freud’un klasikleşmiş kuramından yola çıkmak yerine psikoterapi yaklaşımlarda güncelliğini koruyan “nesne ilişkileri kuramı” ile Mine Söğüt’ün “Naz Neden Derine Gömmemiş Kediyi?” öyküsü incelenecektir. Bahsedilen öykünün seçilmesinin nedeni yazarın alışılagelmiş çocukluk anlatılarından uzaklaşarak bir “norm dışı çocukluk” ortaya koymasıdır. Klein’in kuramı ise güncel bir bakış açısının çağdaş bir yazarın eserine nasıl baktığını ortaya koymak için seçilmiştir. Bu çalışmada kuramdan yola çıkarak iyi meme-kötü meme ayrımını bütünleştirememenin hasede yol açtığı ve parçalı kimliğin öykü kişisinin hayatının tümüne yayıldığı iddia edilmiştir. Kronolojik bir sıra gözetilerek bireydeki hasedin oluşmasına zemin hazırlayan şartlar irdelenmiş ve hasedin nasıl ölümle sonuçlanabileceği gözler önüne serilmiştir.
Keywords : psikanalitik edebiyat kuramı, Sigmund Freud, nesne ilişkileri kuramı, Melanie Klein, haset, şükran, Mine Söğüt