Göstergebilim (Semiyotik) Açısından “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek” Hikâyesi’nin Analizi

Authors : Rahime Deveci

Pages : 1338-1363

Doi:10.29110/soylemdergi.1550471

View : 116 | Download : 97

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Göstergebilim, anlamlı bir bütünün hangi anlamsal katmanlardan oluştuğunu, bunu üstdil aracılığıyla dizgeleştirerek nasıl sunduğunu ve anlamın eklemleniş biçimini araştırmayı amaçlar. Anlamın hangi süreçlerden geçerek üretildiğini sorgulayan göstergebilimin içeriğin biçimine yönelik bir anlamlama yöntemi olduğu kabul edilir. Bu çalışmada Dede Korkut Kitabı’ndaki “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Hikâyesi” Fransız göstergebilimcilerinden Algirdas Julien Greimas’ın geliştirdiği göstergebilim modeline göre analiz edilmiştir. Bu doğrultuda Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Hikâyesi; anlatı düzeyi, söylem düzeyi ve mantıksal-anlamsal düzeyler olmak üzere üç aşamalı olarak incelenmiştir. Öncelikle hikâye kesitleme yöntemiyle anlam birimlerine ayrılarak betimlenmiştir. Söylem düzeyinde kişi, zaman, mekân unsurları incelenmiştir. Anlatı düzeyinde kesitlerdeki edimler eyleyenler şeması doğrultusunda belirlenmiş, eyleyenlerin özellikleri ve işlevleri ortaya konulmuştur. Temel yapı (mantıksal-anlamsal) düzeyde ise anlatıdaki karşıtlıklar belirlenmiş ve karşıtlıkların ortaya çıkardığı anlamlardan yola çıkılarak yorumlamalar yapılmıştır. Böylece hikâyenin derin yapısı ortaya çıkarılmıştır.
Keywords : Göstergebilimsel çözümleme, Greimas yöntemi, Kam Püre Bey Oğlu Bamsı Beyrek Hikâyesi