Mahur Beste`nin Kuramsal Evreni

Authors : Nesrin Aydın Satar

Pages : 1711-1721

Doi:10.29110/soylemdergi.1555726

View : 61 | Download : 84

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Mahur Beste isimli romanı, tam anlamıyla karmaşık ancak zengin ilişkiler ve durumlar ağıyla örülmüş bir eserdir ve bu nedenle birçok farklı okumaya elverişlidir. Roman özellikle olaylarla değil, yalnızca kişiler ve birbirleriyle bağlandıkları yönler üzerinden ilerler ve böylelikle klasik olaylara dayanan roman şeklini kırar. Yazarın aynı leitmotif, durumlar ve kişilerden beslenen Sahnenin Dışındakiler ve Huzur romanları için neredeyse bir el kitabı şeklide okunabilecek Mahur Beste, romanın ana karakteri Behçet Bey’in hayatını kuran, şekillendiren, onu Tanpınar’ın deyimiyle bir halita haline getiren şartları yaratan herkes ve her şey hakkındadır. Bu çalışma, yukarıda da anılan özellikleri nedeniyle birçok edebî eleştiri kuramını uygulamak için Mahur Beste’nin elverişli bir malzeme sunduğunu iddia eder. Edebî metinleri tüm yönleriyle analiz etmek için ortaya çıkan eleştiri kuramları, romanın zengin karakter kadrosu ve durum örgüsünden yararlanarak metnin derin yapısını ve alt anlamlarını ortaya çıkarmada kullanılabilir. Makalede Mahur Beste; psikanalatik eleştiri, postyapısalcı kuram ve toplumsal kuram çerçevesinde değerlendirilmiş, böylece romanın bir edebî eleştiri uygulama malzemesi olarak işlevselliğine dikkat çekilmiştir.
Keywords : Ahmet Hamdi Tanpınar, roman, edebiyat kuramları, eleştiri, psikanaliz, post-yapısalcılık, sosyoloji