Holodomor Tartışmaları Çerçevesinde Vasili Grossman Nesrinde Yamyamlık Olgusu

Authors : Duygu Özakın

Pages : 32-51

Doi:10.29110/soylemdergi.1611233

View : 76 | Download : 34

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Batı dillerine Holodomor olarak geçen Golodomor, “toplu ölüm” ya da “salgın” anlamlarında kullanılan Ön-Slavca kökenli mor ve “açlık” kavramını ifade eden golod kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşturulan bir terimdir. Terime, 1932-1933 yıllarında Ukrayna kıtlığında yaşanan kitlesel ölümleri tanımlamak için başvurulmaktadır. Sovyetler Birliği’nde 1921-1922, 1932-1933 ve 1946-1947 yıllarında olmak üzere üç büyük kıtlık dalgası meydana gelmiştir. Ancak Ukrayna kıtlığının, suni yollarla ve soykırım amacıyla gerçekleştirildiği ileri sürülmüştür. Kıtlık yıllarında besin zehirlenmeleri, salgın hastalıklar, zihinsel bozukluklar ve intiharların yanı sıra açlıktan delirme ve yamyamlık vakaları da kayda geçirilmiştir. Bu süreci yansıtan edebî eserler ise tanıklığa dayalı anlatılar olmaları sebebiyle tarihçiler tarafından sıklıkla atıf yapılan belgelere dönüşmüştür. Bu çalışmada Ukrayna asıllı Sovyet dönemi yazarı, gazeteci ve savaş muhabiri Vasili Grossman’ın Her Şey Geçip Gider (Vsyo teçyot) ve Yaşam ve Yazgı (Jizn i sudba) adlı eserlerinde yamyamlık olgusunu, sosyo-tarihsel bir perspektifle tartışmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk kez Ukrayna diasporasınca kullanılan Holodomor kavramının söylemsel inşa süreci incelenmiş ve Grossman nesrinde yamyamlık vakaları, etik boyutlarıyla değerlendirilmiştir. Çalışma neticesinde, yazar tarafından etik sınırların ötesinde bir eylem olarak tanımlanan yamyamlık suçunda esas failin, suçu işleyenin kendisi değil onu bu suça sürükleyen siyasal otorite olarak görüldüğü ortaya konulmuştur.
Keywords : Vasili Grossman, Holodomor, suni kıtlık, soykırım, yamyamlık