Şehrnûş Pârsîpûr’un Seg u Zemistân-i Bulend (Köpek Ve Uzun Kış) Romanında Feminist Söylemler

Authors : Serpil Yıldırım

Pages : 100-112

Doi:10.29110/soylemdergi.1613248

View : 35 | Download : 23

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :1960’lı yılların ilk çeyreğinden günümüze kadar edebiyat ve edebi eleştiri alanında ciddi olarak yaygınlığını koruyan feminizm hareketinin ortaya çıkışı ataerkil toplumda kadınların değersiz görülmesinin bir sonucu idi. Edebi eserlerde kadın simalarının incelenmesi ve aynı zamanda kadın yazılarında kadınsal duyguların ve deneyimlerin gösterimi, feminist eleştirinin önemli konuları olmuştur. Feminist eleştiri, geçmiş edebiyatla ilgili eleştirel düşünceye yönelmede ve özellikle kadınlar tarafından yeni edebi eserlerin ortaya konulmasında önemli etkiler sunmuştur. Bu hareketle birlikte özellikle erkek yazarların daha hâkim olduğu İran Edebiyatı’nda kadın yazar sayısının artışı, Çağdaş İran Edebiyatı’nın en önemli değişim evrelerinden biri olmuştur. Kadınların kültür, toplum, siyaset ve edebiyat alanındaki görüşleri roman, öykü ve şiir türlerinde hayat bulmuş ve feminist edebiyatın doğuşu için gerekli zemin oluşmuştur. Feminizm hareketinden sonra kaleme alınan eserlerin devamında İran’daki feminizm düşüncesi hızla yayılmıştır. Ortaya birtakım kadın yazarlar çıkmış ve bunlar öykü, roman ve şiir kalıplarını kullanarak kendi eleştirel ve entelektüel eserlerini kaleme almışlardır. İranlı feminist kadın yazarlarından Şehrnûş Pârsîpûr da Seg u Zemistân-i Bulend romanında feminist söylemlere işaret etmiştir. O, romanda, İranlı kadının bireysellik ve kimlik sorununu ele almıştır. Yazarın, toplumdaki kadının konumuna yaptığı itiraz, ataerkil yapı ile mücadele, kadın duygularına ve kadın deneyimlerine yöneliş, bu romanın öne çıkan özelliklerindendir. Bu makalede önce feminizm ve feminist eleştiri kuramı hakkında bilgi verilecek daha sonra Pârsîpûr’un Seg u Zemistân-i Bulend romanı feminist söylemler açısından irdelenecektir. Ayrıca romanda geleneksel erkek egemen toplumun kadını ötekileştiren, ikincil konuma iten yaklaşımları ve bu yaklaşımların psikolojik ve sosyolojik nedenleri feminist eleştiri perspektifinden değerlendirilecektir.
Keywords : Şehrnûş Pârsîpûr, İran romanı, Seg u Zemistân-i Bulend, feminist eleştiri.