Konfüçyüs’ün Edebiyat Teorisi: Ahlak, Biçim ve İşlevsellik Dengesi Üzerine Bir İnceleme

Authors : Ertuğrul Ceylan

Pages : 132-146

Doi:10.29110/soylemdergi.1615127

View : 65 | Download : 45

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :M.Ö. 551-M.Ö. 479 tarihleri arasında yaşamış olan Konfüçyüs, toplum bireylerinin ahlaki ve etik değerlerini geliştirmeyi hayatının tek gayesi haline getirmiş, dünya düşünce tarihinin büyük düşünürlerden biridir. Konfüçyüs, asırlar boyunca toplumun tüm bireylerinin uyum ve düzen içinde yaşamasını imkân sağlayacak bir yol haritası oluşturmayı hedeflemiştir. Bu bağlamda, Çin düşünce tarihinin temeli olan Konfüçyüs düşüncesi, Çin\\\'i sadece felsefe alanında değil, felsefenin yukarıdan aşağıya nüfuz eden özelliğinden dolayı edebiyat, kültür, politika, sosyal yaşam vb. alanlarda da derinden etkilemiştir. Konfüçyüs düşüncesinin sistematik şekilde haritalanması ise Ru (儒家) düşünce ekolü başlığı altında olmuştur. Konfüçyüs düşünce sistemi, Çin edebiyatında dil ve estetiğin ötesinde, toplumun ahlaki değerleri ve erdemli bireylerin yetiştirilmesi hususlarında önemli görevler üstlenmiştir. Bu düşünce perspektifinden bakıldığında, edebiyat sadece estetik ve haz alma alanı değil, aynı zamanda bireyleri ve toplumları istenilen ahlaki değerler üzerine yönlendirmektir. Tam da bu noktada Konfüçyüs’ün edebiyat teorisi devreye girmektedir. Bu teori, edebi eserlerin bireylerin ahlaki gelişimini teşvik etmesi, toplumsal düzeni desteklemesi ve estetik değerlere uygun olarak yapılandırılması gerektiğini vurgulamaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak, edebiyat hem bireylerin hem de toplumun moral ve etik değerlerini pekiştiren bir güç olarak değerlendirilir. Bu çalışmada, Konfüçyüs’ün edebiyat teorisine ait temel prensipleri ve bu prensipler aracılığıyla edebiyatın ahlaki, estetik ve işlevsellik açısından ele alınışı incelenecektir.
Keywords : Konfüçyüs, edebiyat teorisi, Lunyu, ahlak, işlevsellik