Estetik ve Kültürel Bir İletişim Nesnesi Olarak Ergani Çayönü Mağara Kabartmaları ve Sembolik Motifler

Authors : Mahmut ÖZKAN, Umut YAĞCI

Pages : 18-30

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Hilar Mağaraları eşsiz kültürel, estetik ve sembolik yapının gözler önüne serildiği eski bir yerleşim yeri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bulunan kabartmalar içerikleriyle adeta günümüze bir mesaj iletmek istercesine izleyici ile iletişim kurmaktadır. Bu doğrultuda Hilar Çayönü kabartmalarının sembolik bir ifadeyle ‘’Estetik ve kültürel bir iletişim nesnesi‘’ olduğunu ifade edebiliriz. Görsel iletişimde rol alan bu sembolik motif ve figuratif yaklaşımın, değişik coğrafya ve kültürlerde bazen benzer anlamlar taşıdığı bazen de yöresel ve milli değerlere sahip olduğu ve bu durumu yansıttığını ifade edebiliriz. Bu minvalde Hilar Mağaraları; yalnızca iletişimsel boyutuyla değil, kültürel ve estetik boyutuyla da bir aktarımın sağlanmasında önemli bir rol almaktadır. Bu araştırmanın amacı Ergani Hilar kaya mezarlarında bulunan kabartmalarda figür, sembol, motif, damgaların anlamlarını sosyal, kültürel, estetik ve iletişimsel olarak ortaya koymaktır. Günümüzden 9000 yıl öncesine kadar uzanan Çayönü yerleşmesi ve Hilar mağaralarında yer alan figüratif kabartmalar, üçgen, kare, daire ve damgalar eser analizi ve literature taraması yöntemleriyle incelenerek kültürel, sosyal, estetik ve iletişimsel olarak anlamları açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırma Hilar kaya mezarlarında bulunan 8 kabartma ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada Hilar kaya mezarlarında figüratif kabartmalar da sosyal ve kültürel izlerin, geometrik kabartmalarda ezoterik bazı yaklaşımların, damgalarda ise dönemin insanlarının kısmi bazı aidiyetlerine dair bilgiler bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Hilar Mağaraları, Sembol, Görsel İletişim, Estetik, Motif