Zile Ulu Camii'inde Bulunan XIX. Yüzyıla Ait Cicim Dokuma Örneklerinin Analizi

Authors : Suna Topçulu, Ali Murat Aktemur

Pages : 269-283

View : 69 | Download : 61

Publication Date : 2023-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Tokat İlinin en büyük ilçelerinden biri olan Zile, geçiş güzergâhı, bereketli toprakları konumu itibariyle farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Kültür farklılıkları, yöre de dokunan kilimlerde, tasarım, renk ve dokuma tekniği açısından, zengin çeşitlilik arz etmektedir. Meydana gelen bu sentezde zamanla yörede özümsenerek, farklı tarzlar tek bir sentezde buluşmuştur. Bunun en güzel örnekleride düz dokuma yaygılarına taşınmıştır. Yöreye yerleşen her topluluk ya da boylar kendilerine ait tamgaları ve simgeleri kilim dokumaya aksettirmişlerdir. Geçmişten geleceğe miras bırakılan bu yaygılar, dönemin yaşam kültürü, dokuyan kişinin iç dünyasını, stilize edilmiş motiflerle ve kullanılan renkler ile yansıtmaktadır. Düz dokuma yaygıları halk arasında kilim olarak tanınmaktadır. Buna karşılık dokuma farklılıklarından dolayı farklı isimler almaktadırlar. Bu isimler kilim, cicim, zili, sumak dokuma olarak adlandırılır XIII. yüzyılda inşa edilen Zile Ulu Camii’sinin diğer bir ismi Nasuh Paşa Cami olarak bilinmektedir. XVII. yüzyılda restore edilmiştir. XX. yüzyılın başlarında harap duruma gelen yapı yıktırılarak yerine bugünkü camii inşa edilmiştir. Düz dokuma tekniğinin en güzel örneklerinin yer aldığı Zile Ulu Camii’sinde bulunan cicim dokumalar, Tokat Mevlevihane Müzesi’ne vakfedilmiştir. Tokat Mevlevihane Müzesi’nde sergilenmektedir. Zile Ulu Camisinde bulunan XIX. yüzyıla ait cicim dokuma örnekleri, dokuma kalitesi, renk, motif, tasarımları dokuma tekniği bakımından ele alınıp, çizimlerinin yapılması araştırmanın konusu olmuştur.
Keywords : Zile Ulu Camii, Cicim, Dokuma