TURKISH STUDENTS’ ATTITUDES AND INTENTIONS TOWARDS WHISTLEBLOWING

Authors : Hacer ŞİVİL, A Barış BARAZ

Pages : 101-122

Doi:10.30692/sisad.492279

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2019-03-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi iş hayatında ve sosyal hayatta önemli değişimlere yol açmıştır. Sözgelimi insanların haberleşmesi tamamen farklı araçlar kullanılarak yapılmaya başlamıştır. İş yapma yöntemleri değişmiştir. Artık bilgisayar okuryazarı olmayan, internet teknolojilerini kullanamayan hatta İngilizce bilmeyen insanların çalışma hayatında yeri neredeyse yoktur. Yeni teknolojiler beraberinde yeni fırsatları ve yeni sorunları da beraberinde getirmiştir. Meşru ihbarcılık insert ignore into journalissuearticles values(Whistleblowing); olarak Türkçe’ye çevirdiğimiz kavram da bu yeni konular arasında yer almaktadır. Örgüt içindeki uygunsuz ve etik olmayan durumların çalışanlar tarafından yetkililere bildirilmesi olarak tanımlayabileceğimiz “meşru ihbarcılık” davranışının nasıl algılandığı bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Özellikle gençlerin ve yaşlıların, başka bir deyişle X ve Y kuşağı olarak ayrılan iki farklı kuşağın meşru ihbarcılık tutum ve niyetlerini arasında ne gibi farklar olduğu araştırmada irdelenmektedir. Daha çok sayıda öğrencinin verilerine erişip analiz edebilmek için Açıköğretim Fakültesi öğrencileri üzerine yürütülen araştırmada “geleceğin girişimci ve yönetici adayları” olarak değerlendirdiğimiz “İşletme” bölümü öğrencilerinin görüşleri seçilmiştir. İki veya daha fazla değişken arasındaki neden sonuç ilişkilerini analiz etmek amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel/korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin meşru ihbarcılık tutum ve niyetlerini ortaya çıkarabilmek için Ajzen insert ignore into journalissuearticles values(1991);’in Theory of Planned Behavior - Planlanmış Davranış Teorisi insert ignore into journalissuearticles values(PDT);’ne göre Park ve Blenkinsopp insert ignore into journalissuearticles values(2009);’un geliştirdiği “Whistleblowing as Planned Behavior” ölçeği kullanılmıştır. 2683 yönetici ve girişimci adayı öğrenciden elde edilen veriler analize tabi tutulmuş ve çıkan sonuçlar değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu iki kohortun deneyimlediği sosyopolitik ve ekonomik sürece bağlı olarak, Y kuşağı öğrencilerin meşru ihbarcılık niyetleri X kuşağı öğrencilere göre yüksek çıkmıştır. Y kuşağının bu davranışı meşru ihbarcılığın elektronik ortamlarda yapılabilmesi ve genç kuşağın elektronik iş süreçlerini daha yaygın içselleştirmesi ile açıklanabilir.
Keywords : Bilgi Uçurma, Nesil, Planlanmış davranış teorisi