SOSYAL HİZMETİN KURUMSALLAŞMASINDA KADIN KİMLİĞİ BAĞLAMINDA İDEOLOJİK SEMBOLLER

Authors : Gökmen KANTAR, Beste DEMİR

Pages : 201-212

Doi:10.30692/sisad.1228993

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2023-03-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın temellerinin atıldığı Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin verilerinin incelenmesi ile Sosyal Hizmet mesleğinin bir gönüllü sivil toplum hareketi olmaktan devletin bir öğesi olması sürecine kadar kurumsallaşmasında kadın kimliğinin bir ideolojik sembol olarak kullanılması üzerinedir. Sosyal Hizmet’in kurumsallaşması, gönüllü faaliyetlerden profesyonel devlet politikalarına dönüşmesi süreci, Althusser’in “Devletin İdeolojik Aygıtları” ve Gramsci’nin sivil toplum ve siyasal toplum olarak yaptığı sınıflandırma çerçevesinde ele alınacaktır. Kadın kimliğinin “naif” yapısı ve toplumsal cinsiyet rolleri ile üzerine yapışmış olan şefkat, annelik, yardımseverlik gibi özellikler; Sosyal Hizmet mesleğinin henüz gönüllü bir biçimde faaliyet gösterdiği dönemden itibaren bir kadın faaliyeti olarak görülmüştür. Bu sebeple Osmanlı’da vakıf kuran hayırsever hanım sultanlardan günümüz kabinesinde çoğu erkek bakanın yanında Aile ve Sosyal Hizmet Bakanının kadın olması bunlara birer örnek teşkil ediyor olabilir. Bahsi geçen Himaye-i Etfal Cemiyet’inde ise kurucuların hepsinin -dönem şartları da ele alınarak düşünüldüğünde- erkek olması fakat cemiyet hayrına yaptırılan şefkat pulları, kartpostallar, afişler gibi çoğu ideolojik sembolde yardıma muhtaç çocuklar ve yardımsever, şefkatli, naif kadın imajının çizilmiş olması bir diğer göstergedir.
Keywords : Kadın Kimliği, İdeolojik Semboller, Sosyal Çalışma, Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Kurumları