LOZAN GÖRÜŞMELERİ SÜRECİNDE FELEMENK SEFARETİ’NİN İZMİR’DE BULUNAN KİLİSE VE MEZARLIKLARINA SALDIRILDIĞINA YÖNELİK İDDİALARI

Authors : Feyza Kurnaz Şahin

Pages : 51-61

Doi:10.30692/sisad.1319360

View : 56 | Download : 136

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın amacı Lozan görüşmeleri sürecinde Felemenk Sefareti’nin İzmir’de bulunan kilise ve mezarlıklarına Türkler tarafından saldırıldığına yönelik iddialarını irdelemek olarak tanımlanır. Lozan görüşmelerinin ilk safhasının başlamasının ardından özellikle de Lozan’da mezarlıklar meselesinin görüşüldüğü periyotta başta İngiltere olmak üzere Müttefikler, Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yer alan mezarlık ve kiliseler gibi dinî ve ruhanî müesseselerine saldırıldığına ilişkin iddialarını artırdılar. Esasen bu iddialar Büyük Taarruz sonrasında İzmir’in istirdadı sürecinde de dillendirilmişti. Saldırı iddiaları Türk Hükümeti tarafından araştırıldığında mezarlıklara saldırının kasıtlı olmadığı ortaya çıktı. Büyük Taarruz sonrasında Yunanların firarı esnasında Felemenk mezarlığında da tahribat olmuştu. Belediye bu mezarlığı da tamir ettirdi. Mezarlıkları tahrip eden 15 kişi cezalandırıldı. Ancak Lozan Konferansı kesintiye uğradığı dönemde Mart 1923’te Felemenk Sefareti, İzmir Konsolosluğu aracılığı ile İzmir Hançeşme’de bulunan Felemenk mezarlığına saldırıldığına ilişkin nota verdi. Şikayet üzerine polis müdürü tarafından olay yerinde yapılan ve konsolosluk tercümanının da hazır bulunduğu incelemede mezarlığa saldırı olmadığı, evvelden yapılan tamiratın iyi olmaması nedeniyle mezar kapaklarının yerinden oynadığı ifade edilmişti. Ancak Felemenk Sefareti bunu kabul etmedi. Lozan Konferansı’nın kesintiye uğradığı süreçte mezarlıklara saldırı iddialarının yeniden dillendirilmesi tesadüf değildi. Bu iddialar Türkiye’ye karşı baskı oluşturma amacını da taşıyordu. Çalışmada Felemenk Sefareti’nin meseleye yaklaşımı ve Türk tarafının tutumu ve ürettiği çözümler değerlendirildi. Araştırmada temel olarak Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi belgelerinden yararlanıldı.
Keywords : Mezarlık, kilise, saldırı, Lozan, İzmir, Felemenk