Özbekçe Ünlü Harflerinin Eş Sesli Sözcüklerde Uygurcaya Bilgisayarlı Çevrilmesi

Authors : Murat ORHUN

Pages : 495-504

Doi:10.19113/sdufbed.05945

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2017-01-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilgisayarlı çeviri, doğal dil işlemelerinde yoğun olarak çalışılan alt dallardan biridir. Batı dillerinde geliştirilen bilgisayarlı çeviri sistemleri gerçek uygulamalarda kullanılırken, Türk dillerinde yapılan çalışmalar araştırma ve geliştirme aşamasındadır. Şimdiye kadar geliştirilen bilgisayarlı çeviri sistemlerinde, başarım oranı yüksek olanlar, aynı dil ailesine ait diller arasında gerçekleştirilmiştir. Türk dilleri ailesinde, Özbekçe ile Uygurca, diğer Türk dillerine göre daha yakın dillerdir. Bazı kaynaklar bu dilleri, bir dilin iki farklı lehçesi olduğunu belirtmektedir. Bu iki dilde kullanılan ünlü ve ünsüz harflerin sayısının farklı olmasından dolayı, aynı anlamı veren eş sesli sözcükler farklı yazılır. En önemli husus ise, Özbek alfabesinde altı ünlü harfin bulunmasına rağmen, bunların on farklı sesi gösteriminde kullanılmasıdır. Bu makalede, Özbek alfabesinde ünlüleri göstermede kullanılan altı harf ile Uygurcada ünlüleri göstermede kullanılan sekiz ünlü harf karşılaştırılarak, eş sesli sözcüklerde bulunan Özbekçe ünlülerin Uygurcaya çevrilmesi anlatılmıştır.
Keywords : Bilgisayarlı çeviri, Özbekçe, Uygurca, Türk dilleri, Ünlü harfler