Tanacetum kotschyi (Boiss.) Grierson ve Tanacetum tomentellum (Boiss.) Grierson Ekstraktlarının Fenolik Madde İçeriği ve Biyolojik Aktiviteleri

Authors : Ahmet SAVCI, Yusuf ALAN, Enver Fehim KOÇPINAR, Murat KURŞAT, Sıraç TOPDEMİR, Mizbah KARATAŞ, Birsen ÇAKMAK

Pages : 112-126

Doi:10.29233/sdufeffd.457567

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitkiler, iyileştirici etkilerinden dolayı, eski zamanlardan beri tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada Bitlis ve Van illerinden toplanan Tanacetum kotschyi insert ignore into journalissuearticles values(Boiss.); Grierson insert ignore into journalissuearticles values(ateş pireotu); ve Tanacetum tomentellum insert ignore into journalissuearticles values(Boiss.); Grierson insert ignore into journalissuearticles values(yıldızlı pireotu);’dan elde edilen etanol ekstraktlarının 14 farklı fenolik içeriği HPLC ile belirlenmiştir. Fenoliklerin geneli antioksidan olarak bilindiğinden dolayı bitkilerin antioksidan özellikleri de bilimsel pek çok çalışmada önemli sayılmıştır. Bu nedenle soxhlet ekstraksiyon metodu ile bu bitkilerden etanol ekstraktları hazırlanmış ve in vitro şartlarda biyolojik aktiviteleri araştırılmıştır. Bu amaçla ilk olarak bu ekstraktların total antioksidan aktiviteleri, DPPH ve ABTS radikal giderme aktiviteleri, FRAP ve CUPRAC indirgenme metodları ile demir ve bakır indirgeme kuvvetleri ölçülerek antioksidan güçleri, antioksidan oldukları kanıtlanmış çeşitli standartlar insert ignore into journalissuearticles values(Bütillenmiş hidroksianisol: BHA, Bütillenmiş hidroksitoluen: BHT ve α-tokoferol: α-toc); ile karşılaştırılmıştır. Toplumda bitkiler, mikroorganizma kaynaklı pek çok cilt hastalığı başta olmak üzere, günümüzün en önemli hastalıklardan olan kanser gibi DNA hasarına bağlı bazı hastalıklarda da alternatif bir tedavi yöntemi olarak kullanıldığı ve bu yönüyle bitkilerin pek çok farmakolojik araştırmanın ilgi odağı olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle bu çalışmada ekstraktlar, farklı türlerden müteşekkil olan 10 adet mikroorganizma üzerinde denenerek antimikrobiyal aktiviteleri, Pbr322 plazmid DNA’sı üzerinde denenerek DNA koruyucu aktiviteleri araştırılmıştır. Fenolik sonuçlarına göre T. kotschyi ve T. tomentellum ekstraktlarında gallik asit, T. kotschyi ekstraktında ise salisilik asit varlığı tespit edilememiştir. Buna ek olarak bazı antioksidan aktivite sonuçlarında her iki bitkiden elde edilen etanol ekstraktlarının standartlara benzer aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir. Oyuk agar metodunun kullanıldığı antimikrobiyal aktivite sonuçlarına göre; T. tomentellum ekstraktının Staphylococcus aureus üzerinde, T. kotschyi ekstraktının ise Candida albicans ve Klebsiella pneumonia üzerinde en iyi aktiviteyi sergilediği tespit edilmiştir. Ayrıca T. Kotschyi ekstraktı Saccharomyces cereviciae üzerinde herhangi bir aktivite göstermezken, genel olarak ekstraktların bütün test mikroorganizmaları üzerinde antimikrobiyal etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Son olarak ekstraktların DNA üzerindeki koruyucu etkisi araştırılmıştır. T. kotschyi ekstraktının, plazmid DNA üzerinde koruyucu bir etkisinin olmadığı, T. tomentellum ekstraktının ise H 2 O 2 +DMSO’un DNA üzerindeki süpürücü etkisini ortadan kaldırarak kararlı hale gelmesinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen veriler, ekstraktların genel olarak güçlü biyolojik aktivitelere sahip olduğunu göstermektedir.
Keywords : Tanacetum kotschyi, Tanacetum tomentellum, Fenolik, Antimikrobiyal, Antioksidan