Örgüt Teorisinde Parsons`cu İşlevselcilik ve Gerilim Yönetimi

Authors : Ahmet YILDIRIM

Pages : 153-167

View : 23 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyoloji biliminin temel kuramlarından olan İşlevselcilik, ilk olarak Comte, Spencer ve Durkheim`in ve Antropolog Bronislaw Malinovski`nin çalışmalarında yer almaya başlamıştır. Amerikan Sosyoloji geleneğinde bütüncül toplum anlayışını ön plana çıkararak işlevselciliği bir sistemler analizi biçiminde değerlendirilmesi gerektiğini düşünen T. Parsons, işlevselci kurama çok ciddi katkılar sağlamıştır. T. Parsons’ın işlevselci kuram anlayışının temelinde  işlev, denge, sistem, yapı ve aktör gibi kavramlar yer alır. Bu kavramlar, birbiri ile bağlantılı olarak her biri kendi işlevini yerine getiren kurumlardan oluşan sistem ve bunların içerdiği alt sistemlerden meydana gelen  yapıların bir denge içerisinde varlığını sağlayıp çeşitli mekanizmalar aracılığıyla kendi devamlılığını sağlaması şeklinde kurgulanmıştır. Parsons, işlevsel gerekliliklerin sağlanmasının bütünleşme fonksiyonu aracılığı ile mümkün olacağını öngörmekteydi. Parsons bütünleşme kavramı ile ilişkilendirdiği aslında ` gerilim yönetimi `  kavramıdır. Parsons`un gerilim yönetimi ile sosyolojik duruşunu teyit ederken, kavramla toplumsal düzene dair bir göndermeyi de içermektedir. İşlevselci kuram, örgütleri nesnel olgu olarak kabul etmekte örgütü  çevresiyle olan karşılıklı ilişkileri düzeyinde  incelemektedir. Parsons örgüt kuramlarının temel amacının “örgütün faaliyet gösterdiği ortama uyumunu, örgüt içi yapılar, süreçler ve karar verme ve son olarak örgütün sosyal sistemin bütünlüğü içinde yer alan diğer örgütlerle uyumunu” incelemek olduğunu ifade etmiştir. Bu çalışmada Parsons`un işlevselci kuramdaki yeri, Parsons`un işlevselci yaklaşımının örgüt kuramındaki karşılığı, Parsons`un işlevselci kuramdan hareketle temellendirdiği gerilim yönetimi kavramının örgüt kuramlarına uzantıları incelenmektedir. Örgüt teorisi açısından Parsons`un işlevselciliği ve bu çerçevede Parsons`un öne çıkardığı işlevsel bütünleşme açısından gerilim yönetimi anlayışının sınırlarını belirlemek amaçlanmaktadır.
Keywords : Örgüt Sosyolojisi, Örgüt Kuramı, İşlevselcilik, Gerilim Yönetimi, T Parsons