Bizans Taş Eserlerinde Zambak (Fleur-de-Lis) Motifi: Tipolojik Bir Değerlendirme

Authors : İçim Bengisu GÖKTÜRK

Pages : 163-181

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Zambak çiçeği anlamına gelen ve ondan türetildiği düşünülen Fleur-de-Lis stilize motifi, Fransa’da 12. yüzyılda VII. Louis tarafından kraliyet sembolü olarak kabul edilmiştir. Özellikle Batı sanatında, Ortaçağ Avrupa hanedan armaları içerisinde tanınmış olan bu motif, Bizans sanatının erken dönemlerinden itibaren sürekli olarak uygulanmış ve farklı eser türlerinde yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Ancak bu motif, Bizans çalışmaları içerisinde genel olarak farklı bitki isimleri ile tanıtılmış ve bu konu hakkında kapsamlı herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle söz konusu motif, özellikle Bizans taş eserlerinde Fleur-de-Lis karakterini ortaya koyan unsurlar ile birlikte tespit edilmiş ve detaylıca incelenmiştir. İncelenen zambak motiflerinin, yan yaprakların durumuna göre üç farklı ana tip gösterdiği ve bu tiplerin de kendi içlerinde iki alt gruba ayrıldığı saptanmıştır. Motiflerin sap kısımlarının da biçimlerine göre çeşitlilik gösterdiği belirlenmiş ve bunlar farklı gruplar altında değerlendirilmiştir. Böylelikle tespit edilen zambak insert ignore into journalissuearticles values(Fleur-de-Lis); motifleri dönemsel farklılıkları ile birlikte aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Fleur de Lis, zambak, Bizans, motif, tipoloji