Ortadoğu Bölümünün Kuruluşu ve Kahire Konferansı’nda Emir Abdullah’ın Geçici Süreliğine Ürdün’e Yönetici Atanması

Authors : Can DEVECİ

Pages : 42-58

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2022-05-02

Article Type : Research Paper

Abstract :İngiltere, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti’nin Ortadoğu topraklarını müttefiklerine vaat etmiştir. Bu vaat Osmanlı Devleti’nin bölgede yenilmesi ve idari yapısının sona erdirilmesine dayanmıştır. Fakat savaş ertesinde İngiltere’nin müttefiklerine verdiği sözler bir karmaşa ortaya çıkarmıştır. Bu karmaşa Ortadoğu’da ekonomik masraflarının artmasıyla neticelenmiştir. Bu nedenle İngiliz bürokratlar stratejilerine dair riskler taşıyan bu süreci düzeltebilmek için politika arayışına girişmiştir. Bu amaçla İngiltere’nin bölgeye dair stratejilerini idare etme amacıyla Sömürgeler Bakanlığı altında Ortadoğu Bölümü kurulmuştur. Bölüm doğrudan Winston Churchill başkanlığında çalışmalarına başlamış ve 12-30 Mart 1921 tarihleri arasında Kahire Konferansı’nı düzenlemiştir. Konferans sonrasında bölgenin sınırları İngiltere’nin çıkarları çerçevesinde belirlenmiştir. Kahire Konferansı’nda Ürdün’ü kimin yöneteceği konusu da tartışılmıştır. Kahire Konferansı toplantı tutanakları ve arşiv belgelerine dayanarak hazırlanan bu çalışmada Ortadoğu Bölümünün hangi amaçlarla kurulduğu açıklanmıştır. Ayrıca Kahire Konferansı’nda Ürdün’le ilgili oturumlarda ortaya atılan fikirler ele alınmıştır. Buna ek olarak Emir Abdullah’ın Ürdün’e geçici vali atanma süreci hakkında bilgi verilmiştir.
Keywords : Ortadoğu Bölümü, Kahire Konferansı, Emir Abdullah, Ürdün