Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesinde Cümle Dışı Unsur

Authors : Talat DİNAR

Pages : 69-86

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2015-01-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Geçmişten günümüze işlenerek zenginleşen ve çok geniş bir coğrafyada kullanılan Türkçe, tarihî süreç içerisinde farklı kollara ayrılmıştır. Türkçenin farklı mecralarda seyreden kolları arasındaki farklılıklar ses ve şekil özelliklerinde, anlam dünyasında kendini hissettirir. Ancak bu farklılıkların yanında Türkçenin bütün kollarında ortak olan, değişmeyen yapı taşları da mevcuttur. Bütün Türk lehçelerinde değişmeyen yapı taşlarının başında cümle gelir. Türkçenin sağlam ve ifade kabiliyeti yüksek cümle yapısı hem edebî hem de ilmî eserlerin meydana getirilmesinde büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Türk lehçelerinde cümle alanındaki ortaklıkların yanı sıra özellikle cümlenin gramatikal açıdan değerlendirilmesinde zaman zaman farklı yaklaşımlar da sergilenmektedir. Biz de bu makalemizde Türkiye Türkçesinin tartışmalı konularından biri olan ‘cümle dışı unsur’ meselesini Türkmen Türkçesi ile karşılaştırarak benzer ve farklı yönlerini ortaya koymaya çalıştık. Öncelikle Türkiye Türkçesindeki tartışmalar ortaya konulmaya çalışılmış ardından da Türkmen Türkçesindeki ‘cümle dışı unsur’ algısı Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalar yapılarak aktarılmaya çalışılmıştır. Sınıflandırma ve terminoloji farkları sonuç bölümünde değerlendirilmiştir.
Keywords : Cümle Dışı Unsur, Türkiye Türkçesi, Türkmen Türkçesi