RIZA, ÜSTÜN NİTELİKTE ÖZEL VE KAMUSAL YARAR BAĞLAMINDA HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ

Authors : Merve Ayşegül KULULAR IBRAHIM

Pages : 305-333

View : 20 | Download : 15

Publication Date : 2020-01-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Hukukun yasakladığı bir fiil yahut davranışta bulunmak şeklinde tanımlanan hukuka aykırılık, kanunun öngördüğü şartların yerine gelmesi halinde belirli durumlarda ortadan kalkabilmektedir. Bunlardan başlıcaları zarar görenin rıza göstermesi, kamu güvenliği ve üstün nitelikte özel veya kamusal yarardır. Diğer hukuka aykırılığı ortadan kaldıran hallerle birlikte sayılan rıza unsuru incelendiğinde hukuka aykırılığın ortadan kalkıp kalkmayacağının tartışıldığı çeşitli durumlarla karşılaşılmaktadır. Rızanın nasıl verildiği yahut rızayı kimin verdiği burada önem arz etmektedir. Ayrıca diğer durumlardan olan üstün nitelikte yarar da özellikle kamusal yarar ile özel hayatın gizliliğinin korunması hakkının çatışması gibi durumlarda her zaman hukuka aykırılığın ortadan kalkmasını sağlamamaktadır. Bu çalışma ile öncelikle konunun temel unsuru olarak hukuka aykırılık konusu kısaca ele alınacak, ardından hukuka aykırılığı kaldıran hallerden zarar görenin rızası, rıza türleri ile incelenecektir. Aydınlatma yükümü doğrultusunda sağlık hukuku kapsamında geçerli rızanın önemi vurgulanacaktır. Ayrıca rıza konusu fikri haklar altında da ele alınacaktır. Sonrasında üstün nitelikte özel yarar ve üstün nitelikte kamusal yarar konuları analiz edilecektir. Kişilik hakları ile kamu yararının çatıştığı durumlar incelenecektir. Makale ile hem Türk hukukunda hem diğer hukuklarda emsal kararlar ve hukuki düzenlemeler ele alınarak çatışan menfaatler dengesi nasıl sağlanabilir sorusuna cevap aranması amaçlanmıştır.
Keywords : Örtülü rıza, aydınlatma yükümü, fikri haklar ve rıza